September 12, 2025
Leer in onze stapsgewijze handleiding hoe je eenvoudig balansen kunt maken. Begin vandaag nog met het verbeteren van je financiële vaardigheden!
De balans is een van de belangrijkste financiële overzichten van je onderneming. Bij het balans maken leg je vast welke activa en passiva je bedrijf heeft op een bepaald moment. Daarmee krijg je inzicht in je bezittingen, schulden en het eigen vermogen. Samen met de winst- en verliesrekening vormt de balans de kern van de jaarrekening. De balans is een verplicht onderdeel van de jaarrekening en moet altijd een getrouw beeld geven van de financiële situatie van je bedrijf.
Of je nu een startende ondernemer bent die een balans opstellen wil om inzicht te krijgen, of een ervaren ondernemer die de balans moet gebruiken voor de Belastingdienst of een bank: het is essentieel dat je weet uit welke balansposten een balans bestaat en hoe je deze correct kunt opmaken. Het is belangrijk te weten uit welke onderdelen de balans bestaat, zodat je een goed overzicht hebt van de financiële positie van je onderneming. Bekijk ook een voorbeeld balans als praktische leidraad voor het opstellen van je eigen balans. Op de balans staat een overzicht van alle activa, passiva en het eigen vermogen; dit geeft inzicht in de samenstelling van je bedrijfsmiddelen en verplichtingen. Het is belangrijk dat de balans een getrouw beeld geeft, zodat je betrouwbare informatie hebt voor besluitvorming. Het proces van balans maken houdt in dat je alle posten zorgvuldig indeelt en controleert of de balans in evenwicht is.
In dit artikel lees je alles over de onderdelen waaruit een balans bestaat, zoals vaste activa, liquide middelen, kortlopende schulden, langlopende schulden en eigen vermogen. Ook leggen we uit hoe een balans in evenwicht wordt gebracht en wat het verschil is met een winst- en verliesrekening.
Een balans is een financieel overzicht dat laat zien wat je onderneming bezit (activa) en hoe dit is gefinancierd (passiva). Het wordt vaak omschreven als een momentopname, omdat de balans altijd betrekking heeft op één specifieke datum, meestal het einde van het boekjaar.
De linkerkant van de balans bevat de activa, oftewel je bezittingen. Denk aan je vaste activa zoals gebouwen en machines, maar ook aan liquide middelen en debiteuren. Op de balans ziet je precies welke zakelijke bezittingen en schulden je onderneming heeft. De rechterkant bevat de passiva, die bestaan uit het eigen vermogen en de schulden van je onderneming, onderverdeeld in kort vreemd vermogen (kortlopende schulden) en lang vreemd vermogen (langlopende schulden).
Het belangrijkste kenmerk van een balans is dat de som van de activa altijd gelijk is aan de som van de passiva. Dit principe van evenwicht zorgt ervoor dat de balans een betrouwbaar beeld geeft van de financiële situatie van je onderneming.
Kortom: een balans geeft in één oogopslag inzicht in de financiële positie van je bedrijf en laat zien waar je geld in zit en hoe dit gefinancierd is. Daarnaast geeft de balans inzicht in de financiële status van je onderneming.
De linkerkant van de balans wordt gevuld met de activa: dit zijn alle bezittingen van je onderneming die in waarde zijn uit te drukken. Samen met de passiva vormen de activa het totale vermogen van de onderneming. Ze laten zien hoe jij je financiële middelen hebt ingezet. Activa worden onderverdeeld in vaste activa en vlottende activa.
Vaste activa zijn bezittingen die voor langere tijd in de onderneming blijven. Materiële vaste activa, zoals gebouwen, machines en inventaris, zijn tastbare bezittingen die langdurig in de onderneming blijven en essentieel zijn voor de bedrijfsvoering. Daarnaast vallen deelnemingen, zoals aandelen in andere bedrijven, onder de financiële vaste activa. Vaste activa zijn belangrijk omdat ze langdurig in de onderneming blijven en bijdragen aan de continuïteit en groei.
Vlottende activa zijn bezittingen die binnen één productieproces worden ingezet en doorgaans binnen een jaar in geld kunnen worden omgezet, zoals voorraden, vorderingen en liquide middelen.
De vaste activa zijn bezittingen die langer dan één jaar in je bedrijf aanwezig blijven. Voorbeelden hiervan zijn:
Bij herwaardering van vaste activa, zoals gebouwen, kan een herwaarderingsreserve worden gevormd. Deze reserve weerspiegelt het verschil tussen de oorspronkelijke en de herziene waarde van de activa en verhoogt het eigen vermogen. Daarnaast kan opgevraagd kapitaal onderdeel zijn van het aandelenkapitaal bij financiële vaste activa, waarbij het gaat om het kapitaal dat door aandeelhouders is opgevraagd en gestort in de onderneming.
De vlottende activa bestaan uit alle bezittingen die binnen één jaar in geld kunnen worden omgezet, zoals
Door deze indeling wordt duidelijk hoe je kapitaal is vastgelegd: in duurzame investeringen of in bezittingen die op korte termijn beschikbaar komen.
Kortom: de activa laten zien wat je onderneming bezit en hoe deze middelen zijn verdeeld over lange en korte termijn.
De rechterkant van de balans wordt gevuld met de passiva. Dit zijn de middelen waarmee je activa zijn gefinancierd. Onder passiva staan de financiële verplichtingen van de onderneming, waaronder schulden en geleend geld. De passiva bestaan uit twee hoofdcategorieën: eigen vermogen en vreemd vermogen. Op de passiva staan alle verplichtingen en schulden van de onderneming.
Het eigen vermogen is het deel van de onderneming dat daadwerkelijk van jou of de aandeelhouders is. Dit bestaat uit het ingelegde kapitaal plus de winsten die in de onderneming zijn achtergebleven (reserves). Het eigen vermogen kan daarnaast ook bestaan uit overige reserves, zoals wettelijke of statutaire reserves. Een hoog eigen vermogen betekent vaak dat je bedrijf financieel gezond is en minder afhankelijk is van schuldeisers.
Onder kort vreemd vermogen vallen de kortlopende schulden die je binnen een jaar moet aflossen. Denk aan:
Deze posten staan aan de creditzijde van de balans, waar alle financieringsbronnen en schulden worden weergegeven. Een rekening courant is een veelgebruikte vorm van kortlopende financiering voor bedrijven.
Het lang vreemd vermogen bestaat uit de langlopende schulden die langer dan een jaar lopen. Voorbeelden hiervan zijn:
Hypothecaire leningen worden vaak gebruikt voor de financiering van bedrijfspanden en vormen een belangrijk onderdeel van het lang vreemd vermogen.
De verhouding tussen eigen en vreemd vermogen – ook wel de solvabiliteit genoemd – is een belangrijke graadmeter voor de financiële gezondheid van je onderneming. Hoe groter het aandeel eigen vermogen, hoe sterker je bedrijf doorgaans staat.
Kortom: de passiva laten zien hoe je bedrijf is gefinancierd en welke verplichtingen je hebt tegenover aandeelhouders en schuldeisers.
Het balans opstellen is het proces waarbij je alle activa en passiva uit je administratie verzamelt en overzichtelijk naast elkaar zet. Hierbij is het belangrijk dat de waarde van de activa altijd gelijk is aan de waarde aan de andere kant, namelijk de passiva. Dit doe je meestal aan het einde van een boekjaar, maar ook tussentijds kan een balans waardevol zijn om inzicht te krijgen in je financiële positie.
Het balans opmaken gebeurt meestal aan het einde van het boekjaar. Hiermee rond je de administratie van dat jaar af en zorg je dat de cijfers klaar zijn voor de jaarrekening en eventueel de Belastingdienst of financiers.
Het principe is eenvoudig: je maakt een momentopname van hoe je onderneming er financieel voor staat. Bij een startend bedrijf heet dit de beginbalans, terwijl een balans aan het eind van het jaar onderdeel wordt van de jaarrekening.
Kortom: bij het balans opstellen en balans opmaken draait alles om overzicht en evenwicht, zodat je precies weet waar je bedrijf financieel staat.
Een balans heeft altijd dezelfde opbouw: links staan de activa en rechts de passiva. Op de balans staat welke activa en passiva je onderneming heeft. Samen geven ze een compleet overzicht van de financiële situatie van je onderneming op een bepaald moment.
Aan de linkerkant van de balans vind je de bezittingen van het bedrijf:
Aan de rechterkant van de balans zie je hoe deze activa zijn gefinancierd:
Stel, je hebt een onderneming met €50.000 aan activa:
Beide kanten tellen op tot €50.000, waardoor de balans in evenwicht is.
Kortom: de balans geeft overzicht van activa en passiva, laat zien wat je bezit en hoe dit is gefinancierd, en vormt daarmee de basis voor je financiële inzicht.
De balans en de winst- en verliesrekening zijn nauw met elkaar verbonden, maar ze tonen verschillende soorten informatie.
De balans laat zien hoe je onderneming er op een specifiek moment voorstaat. Het geeft inzicht in de activa en passiva: wat je bezit, wat je nog moet ontvangen, welke schulden er openstaan en hoeveel eigen vermogen er aanwezig is.
De winst- en verliesrekening, ook wel resultatenrekening genoemd, toont juist de prestaties over een bepaalde periode – meestal een boekjaar. Hierin zie je je omzet, kosten en het uiteindelijke resultaat: winst of verlies.
De balans en de winst- en verliesrekening vullen elkaar aan:
Kortom: de balans vertelt waar je onderneming nu staat, de winst- en verliesrekening vertelt hoe je daar bent gekomen. Samen geven ze een compleet beeld van de financiële situatie van je bedrijf.
Een balans maak je door al je activa en passiva overzichtelijk tegenover elkaar te zetten. Links zet je de bezittingen (vaste activa, voorraden, debiteuren en liquide middelen). Rechts zet je het eigen vermogen, het kort vreemd vermogen (kortlopende schulden) en het lang vreemd vermogen (langlopende schulden).
ChatGPT kan uitleg geven over hoe je een balans opstellen of balans opmaken kunt, voorbeelden geven en de structuur laten zien. De daadwerkelijke cijfers moet je wel uit je eigen administratie halen.
Een eenvoudige balans bestaat bijvoorbeeld uit:
Je maakt een eigen balans door alle gegevens uit je administratie te verzamelen en te ordenen in activa en passiva. Zorg dat de bedragen kloppen en dat de balans in evenwicht is.
Op een balans staan alle bezittingen (activa), alle schulden (vreemd vermogen) en het eigen vermogen. Samen geven deze onderdelen inzicht in de financiële positie van je onderneming.
Het totaal van de balans is de som van de activa, die altijd gelijk is aan de som van de passiva. Dit wordt ook wel de balanstotaal genoemd.
Ja, ondernemers zijn verplicht een balans op te stellen als onderdeel van hun administratie en jaarrekening. Voor eenmanszaken en kleine ondernemers kan dit eenvoudiger zijn, maar de Belastingdienst kan altijd om een balans vragen.
De balans toont de financiële positie op een bepaald moment, terwijl de resultatenrekening (winst- en verliesrekening) laat zien welke omzet en kosten er over een periode zijn gemaakt en welk resultaat dit heeft opgeleverd.
Activa zijn de bezittingen van een onderneming, zoals vaste activa, voorraden en liquide middelen. Passiva bestaan uit het eigen vermogen en het vreemd vermogen (schulden).
Bij passiva vul je het eigen vermogen, kort vreemd vermogen (kortlopende schulden) en lang vreemd vermogen (langlopende schulden) in.
Voorbeelden van activa: gebouwen, machines, software, voorraden, debiteuren. Voorbeelden van passiva: eigen vermogen, hypotheken, leningen, crediteuren en belastingschulden.
Debiteuren staan aan de activazijde van de balans, onder de vlottende activa.
Een voorziening voor dubieuze debiteuren staat aan de passivazijde, vaak onder de kortlopende schulden of voorzieningen. Hiermee wordt rekening gehouden met het risico dat niet alle debiteuren zullen betalen.
Debiteuren komen bij de vlottende activa terecht, omdat het om bedragen gaat die op korte termijn geïnd worden.
Debiteuren boek je als een vordering op de balans. Wanneer een klant betaalt, verwerk je dit als afname van debiteuren en toename van liquide middelen.
In een bedrijf moet de balans altijd in evenwicht zijn: de totale activa zijn gelijk aan de totale passiva. Dit geeft aan dat alle bezittingen zijn gefinancierd met eigen of vreemd vermogen.
De jaarrekening van een bedrijf is te vinden via de Kamer van Koophandel (KvK). Daar kun je ook de balans opvragen.
De balans lees je door te kijken naar de verhouding tussen activa en passiva. Let op hoeveel er in vaste activa en in vlottende activa zit, en vergelijk dit met de schulden en het eigen vermogen.
Je leest een balans door eerst te kijken naar de activa (wat bezit de onderneming?) en daarna naar de passiva (hoe zijn die bezittingen gefinancierd?). Zo krijg je inzicht in de financiële kracht en afhankelijkheden van het bedrijf.
De structuur van een balans is altijd hetzelfde: links de activa (bezittingen) en rechts de passiva (eigen vermogen en schulden).
Een balans houdt in dat je onderneming altijd evenveel activa als passiva heeft. Dit evenwicht laat zien dat elke euro aan bezittingen is gefinancierd met eigen of vreemd vermogen.
Het balansen maken is geen administratieve formaliteit, maar een onmisbaar instrument om grip te krijgen op de financiële positie van je bedrijf. Door alle activa en passiva overzichtelijk naast elkaar te zetten, zie je in één oogopslag waar je onderneming in investeert, welke kortlopende schulden en langlopende schulden er zijn, en hoeveel eigen vermogen je daadwerkelijk hebt opgebouwd.
Een goed opgestelde balans helpt je niet alleen bij de verplichte rapportages richting de Belastingdienst, maar geeft jou ook inzicht in de kracht en zwaktes van je onderneming. Zo wordt duidelijk of er voldoende liquide middelen beschikbaar zijn, of dat je juist te afhankelijk bent van vreemd vermogen.
Kortom: een kloppende balans geeft rust, overzicht en vertrouwen. Het is hét fundament voor gezonde financiële beslissingen, nu én in de toekomst.
Wil jij weten of jouw balans klopt en waar je kansen laat liggen?
👉 Doe de gratis Ondernemerscheck en ontdek direct hoe jij jouw balans opstellen en administratie slimmer kunt inrichten.
Coen is oprichter van Belastingscan en fiscalist met een passie voor technologie. Hij helpt particulieren, ondernemers en DGA’s om helder inzicht te krijgen in hun fiscale situatie.
