June 23, 2025
Ontdek middelen om jouw belastingteruggave te optimaliseren. Leer hoe je het meeste uit je belastingaangifte haalt. Lees snel verder!
Heb je de afgelopen jaren een sterk wisselend inkomen gehad, bijvoorbeeld door een ontslagvergoeding, carrièrewissel of sabbatical? Dan is er goed nieuws: je kunt misschien geld terugkrijgen van de Belastingdienst via de middelingsregeling. Door je inkomens over drie aaneengesloten jaren te middelen, kun je belasting besparen. Maar let op: de regeling is per 1 januari 2023 afgeschaft. In dit artikel leggen we uit hoe de regeling werkt, voor wie deze nog geldt in 2025 en hoe je een verzoek tot middeling indient voordat het te laat is.
Middeling heeft geen gevolgen voor je verzamelinkomen of voor het recht op toeslagen.
Middelen is een regeling van de Belastingdienst waarmee je een wisselend inkomen over drie opeenvolgende jaren mag spreiden, zodat je belastingdruk lager uitvalt. Dit kan je honderden tot duizenden euro’s opleveren, afhankelijk van hoe groot de inkomensverschillen zijn.
Bijvoorbeeld: stel dat je in het ene jaar €80.000 verdient en in de twee jaren daarna slechts €20.000 per jaar. Door het hoge inkomen in het eerste jaar schiet je tijdelijk in een hogere belastingschijf. Als je de inkomens over die drie jaren gemiddeld, kom je uit op €40.000 per jaar — en dat betekent dat je mogelijk minder belasting hoeft te betalen. Voor de herberekening van de belasting wordt het gemiddelde belastbaar inkomen over deze jaren gebruikt. Het verschil kun je via middeling terugvragen.
De middelingsregeling is er vooral voor mensen met sterk wisselende inkomens, zoals:
Belangrijk: je mag alleen inkomen uit box 1 middelen. Dat zijn inkomens uit werk en woning — dus je salaris, winst uit onderneming of resultaat uit overige werkzaamheden. Inkomen uit box 2 (aanmerkelijk belang) en box 3 (vermogen) tellen niet mee in de berekening. Bij het berekenen van de belasting wordt ook de premie volksverzekeringen meegenomen, samen met de inkomstenbelasting.
De Belastingdienst kijkt voor middeling naar je definitieve aanslagen van drie aaneengesloten jaren. Alleen als je over elk van die drie jaren een definitieve aanslag inkomstenbelasting hebt ontvangen, kun je een verzoek indienen.
Laat het me weten als je wilt dat ik doorga met de volgende sectie: Voorwaarden voor middeling.
Niet iedereen kan zomaar gebruikmaken van de middelingsregeling. De Belastingdienst stelt een aantal duidelijke voorwaarden:
Je mag pas middelen als je van de Belastingdienst voor alle drie de jaren definitieve belastingaanslagen inkomstenbelasting hebt ontvangen. Het verzoek tot middeling moet namelijk gebaseerd zijn op deze definitieve belastingaanslagen. Heb je bezwaar lopen of is er nog een voorlopige aanslag? Dan moet je wachten tot alles definitief is.
De jaren moeten direct op elkaar volgen. Je mag dus niet middelen over bijvoorbeeld 2019, 2021 en 2022 — alleen combinaties als 2020, 2021 en 2022 zijn geldig.
Zoals eerder genoemd: alleen het inkomen uit werk en woning (box 1) wordt meegenomen in de middelingsberekening. Inkomen uit vermogen (box 3) of uit aanmerkelijk belang (box 2) valt erbuiten.
Middelen gebeurt niet automatisch. Je moet zélf een verzoek indienen bij de Belastingdienst. Vul het formulier of de brief zorgvuldig in en zorg dat je alle benodigde gegevens volledig vult op het formulier. Vervolgens moet je het verzoek sturen naar het belastingkantoor. Vergeet niet: het verzoek moet je per post stuur(en) naar de Belastingdienst. Dat kan via een speciaal formulier of met een brief waarin je aangeeft over welke jaren je wilt middelen.
De Belastingdienst brengt een drempel van €545 in mindering op het voordeel dat uit de middelingsberekening komt. Pas als je meer dan dat bedrag zou terugkrijgen, wordt het uitgekeerd. Is je voordeel kleiner? Dan krijg je niets.
De werking van middeling is technisch, maar in de basis overzichtelijk. Zo werkt het:
Stel je had de volgende inkomens:
Totaal = €105.000
€105.000 ÷ 3 = €35.000 gemiddeld inkomen per jaar.
Bij middeling ga je er dus vanuit dat je elk jaar hetzelfde inkomen hebt over het tijdvak.
Je kijkt vervolgens naar hoeveel belasting je per jaar zou betalen bij €35.000 inkomen, volgens de tarieven en heffingskortingen van elk afzonderlijk jaar. Dit betekent dat je uitrekent hoeveel belasting je daadwerkelijk betaalt als je inkomen wordt gemiddeld over de jaren.
Daarna kijk je hoeveel belasting je daadwerkelijk hebt betaald in 2020, 2021 en 2022 op basis van je werkelijke inkomen.
Stel dat je in werkelijkheid over de drie jaren €18.000 belasting betaalde, en na middeling zou dat €16.700 zijn. Dan is je belastingvoordeel €1.300.
Van het belastingvoordeel trek je de vaste drempel van €545 af. In dit voorbeeld: €1.300 – €545 = €755
Je kunt dit schriftelijk doen of via een speciaal formulier. Voeg een toelichting toe en gebruik de officiële cijfers van je definitieve aanslagen.
Middeling is vooral aantrekkelijk voor mensen met een sterk wisselend inkomen in box 1. Denk hierbij aan situaties zoals:
Als je net bent begonnen met werken of een eigen bedrijf hebt, fluctueert je inkomen vaak sterk in de eerste jaren. Starters en ondernemers betalen niet alleen belasting, maar ook premies, wat invloed kan hebben op het voordeel van middeling. Middeling kan dan een fors belastingvoordeel opleveren.
Als je een jaar (deels) niet hebt gewerkt en je inkomen sterk is gedaald, maar het jaar ervoor of erna juist hoog was, kun je mogelijk honderden euro’s terugvragen.
Een jaar met WW of WIA-uitkering gevolgd door een baan met hoger salaris? Middeling helpt je om dat inkomensgat fiscaal te dempen.
Ben je kort voor je pensioen nog fulltime blijven werken, terwijl je daarna ineens veel minder verdient? Ook dan kan middeling gunstig zijn.
Zo’n uitkering drukt je in één jaar in een hogere belastingschijf. Door te middelen over drie jaren verlaag je het effectieve tarief.
Na afstuderen stijgt je inkomen ineens flink. Middelen over je laatste studiejaren en je eerste werkjaar kan tot een belastingteruggave leiden.
Sinds 1 januari 2023 is de middelingsregeling officieel afgeschaft; de middelingsregeling is dus vervallen. Dit betekent dat middelen alleen nog mogelijk is voor de jaren tot en met 2022, en dat middelen is 2022 2023 niet meer kan. Het laatste jaar waarin je kunt middelen is 2022. Toch kun je nog gebruikmaken van deze regeling voor inkomens uit de jaren vóór 2023. Dit betekent dat je slim moet zijn met je timing als je nog recht wilt hebben op belastingteruggaaf.
Je kunt nog een middelingsverzoek indienen voor een tijdvak dat eindigt uiterlijk in 2022. Het gaat om aaneengesloten tijdvakken van drie kalenderjaren, waarbij het laatste jaar 2022 mag zijn. Voorbeeld: de tijdvakken 2020–2022, 2019–2021 of 2018–2020 zijn nog geldig.
De laatste combinaties waarvoor je middeling kunt aanvragen zijn:
Het laatste tijdvak waarover je kunt middelen eindigt in 2022.
Tijdvakken met 2023 of latere jaren zijn niet meer geldig, omdat de regeling dan niet meer van toepassing is. Zorg dus dat je tijdvakken goed kiest en controleer of je al definitieve aanslagen hebt ontvangen over deze jaren.
De uiterlijke deadline voor het indienen van een middelingsverzoek is 36 maanden na ontvangst van de laatste definitieve aanslag binnen het gekozen tijdvak. Stel dat je over 2022 pas in januari 2024 een definitieve aanslag ontvangt, dan heb je nog tot januari 2027 de tijd om middeling aan te vragen voor 2020–2022.
Hoewel de regeling is afgeschaft, kun je nog gewoon middeling aanvragen zolang het binnen de geldende termijnen valt. De aanvraag moet je zelf indienen — de Belastingdienst doet dit niet automatisch.
Je kunt een rekentool gebruiken om eenvoudig te berekenen hoeveel belastingvoordeel je kunt krijgen door middeling. Het belastbaar inkomen dat je hiervoor nodig hebt, staat op je jaaropgaaf of op de aanslag van de Belastingdienst.
Een middelingsverzoek dien je in schriftelijk, meestal per brief. Er is geen verplicht standaardformulier, maar op belastingdienst.nl vind je wel een sjabloon dat je kunt gebruiken als leidraad. Richt je brief aan je belastingkantoor en vermeld duidelijk dat het gaat om een verzoek tot middeling op grond van artikel 3.154 Wet IB 2001.
Je moet altijd de definitieve aanslagen inkomstenbelasting van de drie betreffende jaren bijvoegen. Zonder deze definitieve aanslagen wordt je verzoek niet in behandeling genomen.
Na ontvangst beoordeelt de Belastingdienst je verzoek. Als blijkt dat je in het gekozen tijdvak te veel belasting hebt betaald, krijg je het verschil teruggestort — mits het bedrag hoger is dan € 545. Houd rekening met een verwerkingstijd van enkele maanden. Je ontvangt automatisch een beschikking met de berekening en de eventuele teruggaaf.
Hoewel belastingmiddelen een aantrekkelijke regeling was, maken veel mensen bij de aanvraag dezelfde fouten. Deze fouten kunnen ervoor zorgen dat je aanvraag wordt afgewezen of dat je onterecht denkt dat je geen recht hebt op teruggaaf. Het is zinvol om altijd te controleren of middeling voor jou voordeel oplevert, zeker bij sterk wisselende inkomens. Het is zonde als je geen gebruik maakt van de regeling en daardoor mogelijk geld misloopt.
Een veelvoorkomende fout is het kiezen van een tijdvak waarin 2023 of latere jaren vallen. Dit is niet meer toegestaan, omdat de regeling per 1 januari 2023 is afgeschaft. Alleen tijdvakken die eindigen in 2022 of eerder zijn nog geldig. Een aanvraag over 2021–2023 wordt dus automatisch afgewezen.
Inkomsten die onder nul uitkomen (bijvoorbeeld door verlies uit onderneming) worden op nul gesteld in de middelingsberekening. Als je negatieve inkomensjaren meeneemt, valt het gemiddelde inkomen hoger uit dan je denkt — en heb je vaak geen recht op middeling. Houd hier dus rekening mee bij je berekening.
Je kunt pas middelen als je over alle drie de jaren definitieve aanslagen hebt ontvangen van de Belastingdienst. Veel mensen dienen te vroeg hun verzoek in, met voorlopige of onvolledige gegevens. Dit leidt tot een afwijzing. Wacht dus altijd tot je de definitieve aanslagen in bezit hebt.
Ja, in 2025 kun je nog middelen voor tijdvakken die eindigen in 2022 of eerder. Bijvoorbeeld 2020–2022. Zolang je binnen 36 maanden na de laatste definitieve aanslag zit, is je aanvraag nog geldig.
Middelen is vooral interessant als je inkomen in de drie jaren sterk varieerde — bijvoorbeeld door:
Hoe groter de inkomensschommelingen, hoe groter de kans op belastingvoordeel.
Je kiest een tijdvak van drie aaneengesloten jaren, waarin je inkomen flink verschilt. De beste tijdvakken eindigen uiterlijk in 2022, want daarna is middeling niet meer mogelijk. Een fiscaal gunstig tijdvak is bijvoorbeeld 2020–2022 als je in 2021 veel verdiende, en in 2020 en 2022 juist weinig.
Ja, juist dan kan middeling gunstig zijn. Een ontslagvergoeding zorgt vaak voor een piekinkomen in één jaar. Door dat jaar te middelen met twee jaren waarin je minder verdiende, kun je een deel van de te veel betaalde belasting terugvragen. Dit kan honderden tot duizenden euro’s voordeel opleveren — mits het tijdvak eindigt vóór 2023 en je definitieve aanslagen compleet zijn.
De regeling voor belastingmiddelen is inmiddels afgeschaft, maar je hebt nog tot 2027 de tijd om een verzoek in te dienen over oudere belastingjaren. Heb je de afgelopen jaren te maken gehad met grote inkomensschommelingen, een ontslagvergoeding, een onderbreking van je werk of een tijdelijke carrièrestap? Dan is de kans groot dat je geld kunt terugkrijgen van de Belastingdienst.
Wil jij zeker weten of jij nog kunt middelen en geld terugkrijgt van de Belastingdienst? Gebruik dan onze Middelingstool en ontdek in 2 minuten of je nog in aanmerking komt én hoeveel je mogelijk kunt terugvragen.
Coen is oprichter van Belastingscan en fiscalist met een passie voor technologie. Hij helpt particulieren, ondernemers en DGA’s om helder inzicht te krijgen in hun fiscale situatie.
