October 16, 2025
Of je nu nog aan het opbouwen bent of al pensioen ontvangt: de belasting speelt in elke fase van je pensioen een belangrijke rol.In deze cluster vind je alle artikelen over pensioenopbouw, lijfrente, belastingaftrek en uitkeringen.
We leggen uit hoe je pensioen fiscaal voordelig opbouwt, wanneer je belasting betaalt en hoe je voorkomt dat je onnodig voordeel misloopt.
De belasting op pensioen kent drie fases: opbouw, groei en uitkering. In elke fase gelden andere regels en kansen voor belastingvoordeel.
In Nederland wordt pensioen beschouwd als uitgesteld inkomen. Je betaalt nu minder belasting om later meer zekerheid te hebben. Dat maakt de belastingregels rondom pensioen complex, maar ook vol kansen. In 2025 blijven de drie fases van pensioen – opbouw, groei en uitkering – het uitgangspunt, al veranderen de grenzen en fiscale aftrekposten jaarlijks.
Wie werkt, bouwt pensioen op. In loondienst gaat dit automatisch via een pensioenfonds, maar ondernemers en DGA’s moeten zelf actie ondernemen. De Belastingdienst biedt daar fiscale ruimte voor via de jaarruimte en reserveringsruimte. Dat betekent dat je jaarlijks een deel van je inkomen mag gebruiken voor pensioenopbouw en dat bedrag mag aftrekken in je aangifte inkomstenbelasting.
In 2025 kun je 30% van je pensioengevend inkomen minus de AOW-franchise gebruiken als jaarruimte, met een maximum van ruim €15.000. Heb je in de afgelopen jaren minder gestort, dan kun je dat tot 10 jaar later alsnog inhalen via de reserveringsruimte. Op die manier kun je fiscaal slim vermogen opbouwen voor later.
Veel zelfstandigen gebruiken een lijfrenterekening of pensioenbeleggingsrekening bij aanbieders als BrightPensioen of Brand New Day. De inleg is fiscaal aftrekbaar, en het opgebouwde vermogen blijft onbelast totdat het wordt uitgekeerd. Het rendement wordt dus volledig herbelegd, wat op lange termijn grote verschillen oplevert.
Het belangrijkste verschil tussen lijfrente en pensioenbeleggen zit in de flexibiliteit. Lijfrente is strikter geregeld: het geld blijft vast tot je AOW-leeftijd. Pensioenbeleggen is iets vrijer, maar nog steeds gebonden aan fiscale regels. Beide opties vallen in box 1, wat betekent dat je de inleg kunt aftrekken, maar later belasting betaalt over de uitkering.
Tot 2017 konden DGA’s pensioen in eigen beheer opbouwen binnen de BV. Dat mag niet meer, maar veel ondernemers hebben nog bestaande rechten die worden afgewikkeld. De waarde daarvan kan in 2025 nog steeds worden omgezet naar een lijfrente of worden uitgekeerd met belastingheffing. Het is belangrijk om die pensioenrechten tijdig te actualiseren, zeker als de BV dividend uitkeert of wordt geliquideerd.
DGA’s hebben daarnaast andere opties, zoals beleggen binnen de BV. Het geld blijft dan onderdeel van het ondernemingsvermogen en valt in box 2. Je betaalt dan alleen belasting bij uitkering als dividend of loon.
Zodra je met pensioen gaat, verandert de fiscale situatie. De maandelijkse pensioenuitkering telt als inkomen in box 1. Dat betekent dat je loonbelasting en premies betaalt, maar vaak in een lager tarief dan tijdens je werkzame leven.
De Belastingdienst houdt automatisch loonheffing in via de pensioenuitvoerder. Heb je meerdere inkomensbronnen, bijvoorbeeld een AOW-uitkering en een aanvullend pensioen, dan moet je opletten dat de gecombineerde heffing niet te hoog uitvalt. In dat geval kun je via de jaarlijkse belastingaangifte het teveel betaalde bedrag terugkrijgen.
Ook lijfrente-uitkeringen worden in box 1 belast. De exacte hoogte van de belasting hangt af van je leeftijd, het totale inkomen en het uitkeringsschema. Wie slim plant, kan voorkomen dat de uitkering in een hoger tarief valt door deze te spreiden over meerdere jaren.
Ontvang je pensioen uit een ander land, dan bepaalt het belastingverdrag welk land mag heffen. In veel gevallen is dat Nederland als je hier woont. Toch zie je dat buitenlandse pensioenfondsen soms al belasting inhouden. In dat geval kun je via je aangifte verzoeken om verrekening, zodat je niet dubbel betaalt.
Voor Nederlanders die emigreren is het belangrijk om te weten dat Nederland een conserverende aanslag oplegt over opgebouwde pensioenrechten. Verhuis je binnen vijf jaar weer terug, dan wordt die aanslag meestal kwijtgescholden.
In 2025 blijft de Wet toekomst pensioenen (Wtp) stapsgewijs worden ingevoerd. Dit betekent dat werkgevers meer ruimte krijgen om pensioenen flexibel in te richten en werknemers beter inzicht krijgen in hun opgebouwde vermogen. Voor zelfstandigen verandert er weinig, maar de Belastingdienst heeft de jaarruimte opnieuw geïndexeerd.
Ook de discussie over box 3 raakt pensioenbeleggers. Wie spaart of belegt buiten een fiscale regeling, betaalt vermogenbelasting over het saldo. Binnen een lijfrente of pensioenbeleggingsrekening blijft dat vermogen echter vrijgesteld, wat het nog aantrekkelijker maakt om fiscaal gebonden te sparen.
Elk jaar zijn er duizenden mensen die vergeten hun pensioeninleg af te trekken of die ten onrechte dubbele heffing betalen bij een uitkering. Door je aangifte zorgvuldig te doen en de pensioenposten goed in te vullen, kun je honderden tot duizenden euro’s besparen.
Gebruik je pensioenrekening niet meer of wil je stoppen met inleggen? Vergeet dan niet om dit te melden bij de aanbieder en de Belastingdienst, zodat er geen onnodige correcties volgen.
Pensioen is meer dan sparen voor later, het is één van de grootste fiscale kansen die je hebt. Of je nu werknemer, zzp’er of DGA bent — de Belastingdienst beloont iedereen die zelf iets opbouwt voor de toekomst. Door slim gebruik te maken van aftrekposten, jaarruimte en pensioenbeleggen kun je duizenden euro’s aan belastingvoordeel behalen, zowel nu als in de toekomst. Toch wordt dit vaak vergeten of verkeerd berekend. Veel Nederlanders laten onbewust geld liggen doordat ze niet precies weten hoeveel ze mogen inleggen of aftrekken.
Wil jij weten hoeveel pensioenruimte je dit jaar nog hebt en wat jouw maximale fiscale aftrek is?
Gebruik dan de gratis Jaarruimte berekenen tool op Belastingscan.nl.
Binnen twee minuten ontdek je hoeveel je mag inleggen, welk deel aftrekbaar is en wat dat oplevert aan belastingvoordeel.
Zo haal je het maximale uit je pensioen: zonder gedoe, zonder rekenwerk, maar mét fiscaal voordeel.
Coen is oprichter van Belastingscan en fiscalist met een passie voor technologie. Hij helpt particulieren, ondernemers en DGA’s om helder inzicht te krijgen in hun fiscale situatie.
