June 23, 2025
Ontdek de essentiële stappen voor het oprichten van een stichting. Leer wat je moet weten om succesvol te starten. Lees het artikel nu!
Wil je iets goeds doen voor de maatschappij, een cultureel initiatief starten of een sociaal project organiseren? Dan is een stichting oprichten vaak de beste keuze. Een stichting is een rechtsvorm zonder winstoogmerk, waarmee je formeel, professioneel en fiscaal voordelig kunt werken aan een maatschappelijk doel. Een nieuwe stichting oprichten doe je door een aantal formele stappen te volgen.
Maar wat komt daar allemaal bij kijken? In dit artikel leggen we je stap voor stap uit hoe het oprichten van een stichting werkt — van het schrijven van de notariële akte tot de inschrijving van de nieuwe stichting bij de KvK en het aanvragen van de ANBI-status. Voor het schrijven van de statuten en het inschrijven van de stichting is geen startkapitaal nodig.
Een stichting is een rechtsvorm waarmee je een maatschappelijk, sociaal of ideëel doel kunt nastreven zonder winstoogmerk. Denk aan goede doelen, culturele instellingen, sportprojecten, onderwijsinitiatieven of maatschappelijke hulporganisaties.
Een stichting:
Omdat een stichting geen leden heeft, worden belangrijke besluiten binnen de stichting genomen door het bestuur en is er geen ledenvergadering nodig.
Je richt een stichting dus op om een doel te dienen, niet om winst uit te keren aan oprichters of bestuurders.
Een stichting is geschikt als je:
Veel voorkomende toepassingen zijn:
Let op: een stichting kan ook ondernemingselementen bevatten (bijvoorbeeld personeel, inkomsten), zolang deze maar ondergeschikt zijn aan het doel van algemeen nut of sociaal belang.
Een stichting biedt unieke voordelen als je een maatschappelijk of ideëel initiatief wilt starten. Een belangrijk voordeel is dat een stichting eventuele winst mag maken, maar deze eventuele winst wordt altijd ingezet voor het maatschappelijke of ideële doel van de stichting. Maar de rechtsvorm kent ook beperkingen. Hieronder zetten we de belangrijkste voor- en nadelen van het oprichten van een stichting op een rij.
1. Rechtspersoonlijkheid
De stichting is een zelfstandige juridische entiteit. Dit betekent dat jij als oprichter of bestuurder in principe niet privé aansprakelijk bent voor schulden van de stichting (tenzij er sprake is van wanbestuur).
2. Geen winstoogmerk vereist, maar wel winst mogelijk
Een stichting mag winst maken, zolang die maar wordt gebruikt voor het doel van de stichting. Je mag dus wel inkomsten genereren.
3. Fiscale voordelen via ANBI-status
Met een ANBI-status kunnen donateurs hun giften aftrekken van de belasting. De stichting zelf hoeft bovendien geen schenkbelasting of erfbelasting te betalen over ontvangen donaties of nalatenschappen.
4. Toegang tot subsidies en fondsen
Veel overheden en fondsen verstrekken alleen financiële ondersteuning aan rechtspersonen met een maatschappelijk doel — een stichting voldoet hieraan.
5. Bestuurlijke autonomie
Er zijn geen leden die inspraak hebben: het bestuur neemt alle besluiten. Dit voorkomt trage besluitvorming of politieke verhoudingen zoals bij verenigingen.
1. Geen winstuitkering aan oprichters of bestuurders
Als bestuurder kun je een vergoeding ontvangen, maar geen winstuitkering zoals bij een bv. Een stichting is dus geen geschikte rechtsvorm voor commerciële doeleinden.
2. Oprichting vereist notariële akte
Je hebt altijd een notaris nodig om een stichting op te richten. Dat brengt extra kosten en formaliteiten met zich mee.
3. Jaarlijkse administratieve verplichtingen
Je moet voldoen aan eisen voor boekhouding, het bijhouden van een uitkeringenregister en (bij ANBI-status) het publiceren van financiële gegevens.
4. Aansprakelijkheid bij wanbestuur
Als je als bestuurder ernstig tekortschiet in je taak, kun je alsnog persoonlijk aansprakelijk worden gesteld.
Kortom: een stichting is ideaal voor het realiseren van een maatschappelijk doel — maar niet bedoeld voor persoonlijk gewin. De structuur biedt veel vrijheid, mits je binnen de wettelijke kaders blijft.
Een stichting oprichten is voor vrijwel iedereen mogelijk, maar er gelden wel enkele wettelijke voorwaarden. Deze zorgen ervoor dat de stichting een helder doel heeft, goed wordt bestuurd en juridisch correct wordt opgezet. Een stichting bestaat pas officieel en krijgt rechtspersoonlijkheid nadat deze is ingeschreven in het Handelsregister bij de Kamer van Koophandel.
Hieronder lees je wat je minimaal moet regelen en waar je op moet letten.
Om een stichting te kunnen oprichten, zijn de volgende elementen verplicht:
De stichting moet een maatschappelijk, sociaal of ideëel doel hebben. Dit doel moet in de statuten worden vastgelegd.
Hierin leg je onder andere vast:
De statuten moeten worden opgenomen in een officiële akte, opgesteld door een notaris. De notaris controleert of de statuten en het doel van de stichting voldoen aan de wettelijke eisen.
Een stichting moet minimaal één bestuurder hebben, maar meestal zijn het er drie of meer. In de statuten leg je vast wie bevoegd is tot handelen.
Na de notariële oprichting moet je de stichting registreren in het handelsregister van de KvK.
Een stichting:
Je hoeft geen startkapitaal te hebben. In tegenstelling tot een bv of nv, kent de stichting geen minimumkapitaalvereiste.
Het oprichten van een stichting in Nederland verloopt volgens een vast stappenplan. Het schrijven van de statuten en het inschrijven van de stichting bij de Kamer van Koophandel zijn formele stappen in het oprichtingsproces. De oprichting is iets formeler dan bij andere rechtsvormen, omdat een notariële akte verplicht is. Hieronder lees je precies welke stappen je moet doorlopen.
Kies een naam voor je stichting die:
De naam moet het woord “stichting” bevatten, zodat direct duidelijk is om welk type organisatie het gaat.
De statuten vormen de juridische basis van je stichting. Ze moeten onder andere bevatten:
Je kunt hiervoor standaardmodellen gebruiken of maatwerkstatuten laten opstellen via een notaris.
Alleen een notaris mag de stichting officieel oprichten. Hij of zij stelt de oprichtingsakte op en controleert of:
Zodra de akte is gepasseerd bij de notaris, bestaat de stichting formeel als rechtspersoon.
Na de oprichting moet je de stichting inschrijven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel. Hiervoor lever je aan:
Het is belangrijk dat altijd de juiste bestuurders in het handelsregister staan. Geef bestuurswisselingen of beëindiging van bestuursfuncties daarom tijdig door aan de KvK om aansprakelijkheid te voorkomen.
Na inschrijving ontvang je een KvK-nummer, en indien van toepassing ook een btw-nummer van de Belastingdienst.
In aanvulling op de statuten kun je een huishoudelijk reglement opstellen. Hierin werk je praktische zaken verder uit, zoals:
Het huishoudelijk reglement is niet verplicht, maar wordt sterk aangeraden — zeker als je met meerdere bestuurders werkt.
Een stichting oprichten kan alleen via een notariële akte. De notaris is dus onmisbaar in het oprichtingsproces. Hij of zij zorgt ervoor dat de juridische basis van de stichting correct wordt vastgelegd en dat alles voldoet aan de wettelijke eisen.
De notaris:
De stichting ontstaat pas juridisch als de notaris de oprichtingsakte heeft gepasseerd.
Je kunt kiezen uit:
Voor een stichting die ANBI-status wil aanvragen of werkt met grote geldstromen, is maatwerk doorgaans aan te raden.
De kosten voor het oprichten van een stichting via de notaris liggen gemiddeld tussen de €400 en €1.200, afhankelijk van de complexiteit en de regio. Veel notariskantoren bieden een vaste prijs aan voor stichtingsakten, inclusief begeleiding bij inschrijving bij de KvK.
Het is verstandig om bij meerdere notarissen een offerte op te vragen. Let niet alleen op de prijs, maar ook op de ervaring met stichtingen.
Niet elke stichting is hetzelfde. Hoewel de juridische basis altijd gelijk is (opgericht via notariële akte, zonder winstoogmerk), kun je jouw stichting op verschillende manieren laten kwalificeren — met elk hun eigen fiscale en praktische gevolgen. Met een stichting kun je bijvoorbeeld een speciale status aanvragen, zoals de ANBI-status, waarmee je in aanmerking komt voor fiscale voordelen.
Hieronder leggen we de drie belangrijkste soorten uit.
Dit is de standaardvorm. De stichting heeft een maatschappelijk, sociaal of cultureel doel, maar heeft geen speciale fiscale status.
Kenmerken:
Een algemene stichting is geschikt voor kleine projecten, tijdelijke initiatieven of maatschappelijke doelen zonder veel externe financiering.
Een SBBI is een stichting of vereniging die zich inzet voor een specifieke groep mensen met een gezamenlijk sociaal belang, zoals een sportclub, hobbyvereniging of buurtinitiatief.
Kenmerken:
Voorbeeld: een stichting die een jaarlijks muziekfestival voor de wijk organiseert, uitsluitend met vrijwilligers en zonder commercieel oogmerk.
Een ANBI-stichting wordt erkend door de Belastingdienst als organisatie die zich inzet voor het algemeen nut.
Kenmerken:
ANBI-status is vooral interessant voor goede doelen, culturele initiatieven en zorgprojecten die afhankelijk zijn van giften of nalatenschappen.
Je vraagt de ANBI-status aan bij de Belastingdienst via een aparte procedure.
Een van de voordelen van het oprichten van een stichting is dat het een rechtspersoon is. Dat betekent dat de stichting zelf aansprakelijk is voor schulden en verplichtingen — niet de bestuurders in privé. Bestuurders zijn doorgaans niet persoonlijk aansprakelijk voor eventuele schulden van de stichting, tenzij er sprake is van wanbestuur. Toch zijn er uitzonderingen waarbij bestuurders wél persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld.
Bestuurders zijn niet automatisch aansprakelijk, maar dat verandert als er sprake is van:
In dat geval kan de Belastingdienst of een schuldeiser besluiten om bestuurders persoonlijk aansprakelijk te stellen.
Let op: ook afgetreden bestuurders kunnen aansprakelijk blijven voor fouten die zij tijdens hun bestuursperiode hebben gemaakt — zeker als de schade pas later zichtbaar wordt.
Daarom is het belangrijk dat bij overdracht:
Kortom: bestuurders zijn meestal beschermd, maar alleen als ze zorgvuldig handelen. Transparantie, documentatie en naleving van de statuten zijn essentieel.
Hoewel een stichting geen winst mag uitkeren aan bestuurders of oprichters, betekent dat niet dat er geen inkomsten mogen zijn. Een stichting kan gewoon economische activiteiten ontplooien, mensen in dienst nemen en zelfs btw-plichtig zijn. In veel gevallen moet een stichting belasting betalen als zij aan bepaalde voorwaarden voldoet, maar er zijn ook uitzonderingen waarbij een stichting geen belasting hoeft te betalen. Hieronder lees je wat fiscaal en arbeidsrechtelijk mogelijk is.
Ja. Een stichting kan één of meerdere medewerkers in loondienst hebben, zoals:
De stichting wordt dan werkgever en moet zich houden aan de arbeidswetgeving, inclusief:
Ook bestuurders kunnen in loondienst zijn, mits ze daadwerkelijk werkzaamheden verrichten die losstaan van hun bestuursfunctie. Denk aan een directeur met uitvoerende taken. De arbeid en de vergoeding van bestuurders moeten in verhouding staan tot de werkzaamheden die zij voor de stichting verrichten.
Een stichting mag verschillende soorten inkomsten hebben, zoals:
De inkomsten moeten wel ten goede komen aan het doel van de stichting. Winstuitkering aan individuen is niet toegestaan.
Een stichting kan belastingplichtig zijn voor:
Vooral bij grotere stichtingen of commerciële activiteiten is het verstandig om vooraf fiscaal advies in te winnen.
Let op: een stichting is niet standaard vrijgesteld van belasting. De activiteiten en opzet bepalen of en welke belastingverplichtingen gelden.
Een van de grootste fiscale voordelen voor stichtingen is de ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instelling). Je moet de ANBI-status aanvragen bij de Belastingdienst. Na toekenning ben je verplicht bepaalde informatie te publiceren op de website van de stichting. Hiermee wordt je stichting erkend als goed doel of algemeen nuttige organisatie, met belastingvoordelen voor zowel de stichting zelf als voor donateurs.
Een stichting met ANBI-status:
De status wordt toegekend door de Belastingdienst en is alleen beschikbaar voor stichtingen (of verenigingen) die voldoen aan strikte voorwaarden.
Om ANBI te worden moet je stichting onder andere:
De beoordeling kan enkele weken tot maanden duren.
Let op het verschil:
De ANBI-status is waardevol, maar brengt ook verantwoordelijkheden met zich mee. Denk aan jaarlijkse rapportage, actieve communicatie en correct financieel beheer.
Een stichting is een duurzame rechtsvorm, maar ook een stichting kan veranderen of worden beëindigd. Dit kan nodig zijn bij een koerswijziging, bestuursverandering of wanneer het doel is bereikt. Hieronder lees je hoe je een stichting wijzigt of opheft volgens de wettelijke regels.
Je kunt de statuten van een stichting wijzigen, bijvoorbeeld om:
Let op:
Ook het aanpassen van het huishoudelijk reglement kan nuttig zijn, bijvoorbeeld bij groei of nieuwe samenwerkingen. Dit hoeft niet via de notaris.
Wil je de stichting beëindigen? Dan doorloop je deze stappen:
Een stichting zonder bezittingen of activiteiten kan ook via een versnelde ontbinding worden opgeheven. Dit heet een “turboliquidatie”.
Ja, in principe wel. Je hoeft geen speciaal diploma of vergunning te hebben om een stichting op te richten. Je moet wel:
Let op: voor sommige activiteiten (bijvoorbeeld zorgverlening) heb je wél aanvullende vergunningen nodig.
De kosten bestaan uit:
Bij sommige notarissen kun je een stichting oprichten via een vast tarief of online pakket.
Ja, maar met nuance:
Voordelen:
Nadelen:
Een stichting is een krachtige rechtsvorm voor wie een maatschappelijk, sociaal of ideëel doel wil realiseren — zonder commerciële winstuitkering, maar mét structuur, geloofwaardigheid en fiscale voordelen.
Je kiest voor een stichting als:
Maar: het oprichten van een stichting brengt ook verplichtingen met zich mee. Denk aan notariële kosten, aansprakelijkheidsrisico’s en transparantie-eisen.
Twijfel je nog of een stichting de juiste rechtsvorm is voor jouw idee?
Doe dan de gratis rechtsvormkeuze test via www.belastingscan.nl/tools/rechtsvormkeuzetest
Binnen 2 minuten ontdek je welke rechtsvorm het beste past bij jouw plannen — inclusief uitleg over aansprakelijkheid, belasting en oprichtingseisen.
Zo voorkom je verkeerde keuzes en start je met een solide juridische basis.
Coen is oprichter van Belastingscan en fiscalist met een passie voor technologie. Hij helpt particulieren, ondernemers en DGA’s om helder inzicht te krijgen in hun fiscale situatie.
