June 23, 2025
Ontdek praktische tips voor slim pensioen sparen en bouw aan een financieel zorgeloze toekomst. Lees nu het artikel voor waardevolle inzichten!
Veel mensen denken pas aan hun pensioen als het bijna zover is. Maar wie in 2025 slim is, begint nú met pensioen sparen. Want of je nu in loondienst werkt, zzp’er bent of ondernemer: de kans is groot dat je extra pensioen moet opbouwen om straks goed rond te komen. Het werknemerspensioen vormt vaak een belangrijk onderdeel van het totale pensioen, maar is niet altijd voldoende. In dit artikel leggen we uit hoe je pensioen opbouwen het beste aanpakt, hoe je kunt profiteren van belastingvoordeel én waarom pensioen sparen nog steeds de moeite waard is.
In Nederland krijg je vanaf je AOW-leeftijd een basisinkomen vanuit de overheid: de AOW-uitkering. Deze uitkering wordt ook wel het basispensioen genoemd en vormt de wettelijke oudedagsvoorziening voor iedereen die in Nederland woont of heeft gewoond. Die is bedoeld als minimumvoorziening, niet om je levensstijl van voor je pensioen mee voort te zetten. De hoogte van de AOW hangt af van je woonsituatie. In 2025 is dit maximaal ongeveer €1.538 per maand bruto voor alleenstaanden, en €1.059 per persoon voor samenwonenden.
Dat is in de meeste gevallen niet voldoende om van rond te komen, zeker als je gewend bent aan een hoger inkomen. Het is daarom belangrijk om te zorgen voor voldoende pensioeninkomen, zodat je financiële situatie na pensionering aansluit bij je wensen en behoeften. Werk je in loondienst, dan bouw je meestal aanvullend pensioen op via je werkgever. Maar die regeling is vaak niet volledig. Bovendien bouw je minder pensioen op als je deeltijd werkt, een carrièrepauze neemt of werkgever wisselt.
Voor ondernemers, zzp’ers en mensen zonder pensioenregeling is het risico op een pensioengat nog groter. Zij zijn zelf verantwoordelijk voor hun oudedagsvoorziening. Pensioen sparen is dan geen luxe, maar noodzaak.
Daarnaast leven we langer en stijgen de prijzen, wat betekent dat je langer en meer geld nodig hebt tijdens je pensioenjaren. Begin je vroeg met sparen, dan profiteer je optimaal van het rente-op-rente-effect én belastingvoordelen zoals jaarruimte.
Of je nu in loondienst werkt, ondernemer bent of een flexibel dienstverband hebt, het opbouwen van aanvullend pensioen is in veel gevallen noodzakelijk. Gelukkig zijn er meerdere manieren waarop je zelf aan je pensioen kunt werken, elk met hun eigen voordelen en fiscale spelregels.
Daarnaast is het verstandig om geld apart te zetten op een spaarrekening, zodat je extra financiële zekerheid opbouwt voor je pensioen.
Als je werkgever een pensioenregeling aanbiedt, bouw je meestal automatisch pensioen op over je brutoloon. Vaak wordt een deel betaald door de werkgever en een deel door jou als werknemer. Veel werkgevers zijn aangesloten bij een pensioenfonds, dat de collectieve opbouw en het beheer van het pensioen verzorgt voor werknemers binnen een sector. Let op: dit is niet altijd toereikend. Controleer of je pensioenregeling wel voldoende dekking biedt, zeker bij deeltijdwerk of onregelmatige dienstverbanden.
Wil je zelf regie nemen? Dan kun je kiezen voor:
Beide vormen vallen onder de zogenaamde derde pijler van het pensioenstelsel. Je inleg is fiscaal aftrekbaar, de opbrengst wordt pas belast op het moment van uitkering – meestal tegen een lager tarief.
Je kunt er ook voor kiezen om zonder fiscale regeling zelf te sparen of te beleggen voor later. Denk aan een beleggingsrekening, vastgoed, spaardeposito’s, of een spaarrekening. Je kunt daarnaast ook kiezen voor het openen van een deposito als spaarvorm. Je hebt dan meer flexibiliteit, maar geen belastingvoordeel. Let op: deze vermogens vallen in box 3 en kunnen invloed hebben op je vermogensrendementsheffing. Beleggingsfondsen zijn daarnaast een populaire beleggingsoptie voor pensioenopbouw.
Een van de grootste pluspunten van zelf pensioen opbouwen is het fiscale voordeel. De overheid stimuleert aanvullend pensioensparen via de zogenaamde jaarruimte en reserveringsruimte. Daarmee mag je jaarlijks een deel van je inkomen gebruiken voor fiscaal aftrekbare pensioeninleg. Het saldo op een pensioenrekening telt bovendien niet mee voor de vermogensbelasting (box 3).
De jaarruimte is het bedrag dat je jaarlijks mag aftrekken van je belastbaar inkomen als je te weinig pensioen opbouwt via je werkgever. Dit is vooral relevant voor:
In 2025 is de jaarruimte maximaal 30% van je pensioengevend inkomen, afhankelijk van je huidige pensioenopbouw.
Heb je de afgelopen jaren je jaarruimte niet volledig benut? Dan kun je tot 10 jaar terug gebruik maken van je reserveringsruimte. Je mag dus met terugwerkende kracht extra inleggen en alsnog belastingvoordeel krijgen.
Wat je inlegt binnen je jaarruimte of reserveringsruimte, mag je aftrekken bij je belastingaangifte. Hierdoor betaal je minder inkomstenbelasting in box 1. Bij pensionering betaal je pas belasting over de uitkering van je pensioen, meestal tegen een lager tarief dan tijdens je werkzame leven.
Tip: Gebruik de handige jaarruimte calculator van de Belastingdienst of vraag advies aan een financieel planner om je maximale aftrek te bepalen.
Zelf pensioen opbouwen kan op verschillende manieren, afhankelijk van je voorkeur, risicobereidheid en inkomen. Je kunt zelf bepalen hoe je wilt sparen voor je pensioen, bijvoorbeeld door te kiezen voor sparen met vaste rente of beleggen. Hier zijn de drie populairste opties:
Pensioenbeleggen is een populaire keuze voor wie op de lange termijn wil groeien met rendement. Je opent hiervoor een pensioenrekening beleggen bij een aanbieder zoals Brand New Day, BrightPensioen of Meesman. Je legt regelmatig een bedrag in dat wordt belegd volgens jouw risicoprofiel. Je inleg wordt daarbij verdeeld over verschillende beleggingen, die professioneel worden beheerd om extra vermogen te genereren.
Voordelen:
Let op: beleggen brengt risico’s met zich mee. Hoe dichter je bij je pensioendatum komt, hoe lager je risico doorgaans moet zijn.
Bij banksparen open je een geblokkeerde pensioenspaarrekening waarop je geld zet tot je pensioendatum. Je profiteert van belastingvoordeel en ontvangt een vaste rente.
Voordelen:
Nadeel is dat de rente relatief laag is, zeker bij hoge inflatie.
Een lijfrenteverzekering is een verzekering waarbij je periodiek premie betaalt of eenmalig stort. De verzekeraar keert later maandelijks een bedrag uit. In principe stopt deze uitkering bij overlijden van de verzekerde, tenzij anders is afgesproken. Dit kan ook een alternatief zijn als je al spaargeld hebt.
Voordelen:
Let op: een lijfrenteproduct is vaak minder flexibel dan pensioenbeleggen of banksparen.
Het korte antwoord? Zo vroeg mogelijk. Hoe eerder je begint met pensioen sparen, hoe meer rendement je kunt opbouwen dankzij het effect van samengestelde groei.
Stel: je legt €100 per maand opzij. Als je dat 30 jaar lang doet tegen een gemiddeld rendement van 5%, bouw je meer dan €80.000 op. Begin je pas op je 50e? Dan is dat nog geen €25.000. Het verschil komt puur door tijd en rente-op-rente.
Ben je zzp’er of freelancer? Dan bouw je vaak weinig of geen pensioen op via een werkgever. Zelf actie ondernemen is dan extra belangrijk. Gelukkig zijn er veel flexibele oplossingen waarbij je zelf bepaalt hoeveel, wanneer en hoe je spaart.
Begin met wat je kunt missen — al is het €25 per maand. Het gaat erom dat je in beweging komt. Later kun je altijd opschalen of optimaliseren. En door nu alvast te starten, hoef je straks niet ineens grote bedragen in te leggen om hetzelfde pensioen op te bouwen.
Wat je straks nodig hebt, hangt af van je levensstijl, uitgaven én of je AOW of aanvullend pensioen ontvangt. Toch kun je met een paar vuistregels al snel een goede inschatting maken.
Stel jezelf de vraag: hoeveel wil je maandelijks besteden na je pensionering? Veel mensen rekenen met 70% tot 80% van hun huidige nettoloon. Verdien je nu €3.000 netto per maand? Dan mik je op een pensioen van ongeveer €2.100 tot €2.400 netto per maand.
Check hoeveel je al hebt opgebouwd via je werkgever, AOW en eventueel een lijfrente- of pensioenrekening. Kijk daarbij specifiek naar het opgebouwde pensioenkapitaal, omdat dit de basis vormt voor je uiteindelijke pensioenuitkering. Wat je tekortkomt, is je pensioengat. Gebruik online rekentools of een pensioenadviseur om dat verschil exact te berekenen.
Heb je nog 20 jaar of langer? Dan is beleggen via een pensioenrekening (zoals bij Brand New Day of BrightPensioen) vaak interessant. Bij kortere termijnen kun je juist beter focussen op sparen met gegarandeerde rente of aflossen van schulden.
Niet iedereen kiest voor een fiscaal geblokkeerde rekening. Soms wil je meer flexibiliteit of heb je geen jaarruimte (meer). In dat geval kun je ook vrij sparen voor je pensioen, maar dan zonder direct belastingvoordeel.
Je kunt sparen of beleggen via een gewone spaar- of beleggingsrekening. Je hebt dan de volledige controle over je geld en kunt het altijd opnemen wanneer nodig. Dit biedt flexibiliteit, maar betekent ook dat je:
Vrij sparen kan slim zijn als je:
Geen verplichte regeling, wel slimme keuzes
Als zelfstandig ondernemer of zzp’er bouw je niet automatisch pensioen op zoals werknemers dat doen via hun werkgever. Een zzp'er moet dus zelf zijn pensioen regelen. Dat betekent dat je zelf verantwoordelijk bent voor je oudedagsvoorziening. Gelukkig zijn er genoeg slimme en fiscaal aantrekkelijke opties om als ondernemer pensioen op te bouwen.
Je kunt als ondernemer op verschillende manieren pensioen opbouwen:
Voor veel ondernemers is banksparen de gulden middenweg: het combineert belastingvoordeel met relatief lage kosten en controle over je vermogen.
Uitkeren bij pensioenleeftijd of eerder?
Heb je een lijfrente opgebouwd of gespaard via een pensioenrekening? Dan komt op een gegeven moment het moment dat je het opgebouwde kapitaal laat uitkeren. Wanneer je met pensioen gaat, heb je verschillende keuzes over hoe en wanneer je de uitkering ontvangt. Maar wanneer mag dat eigenlijk – en waar moet je op letten?
In de meeste gevallen laat je je pensioen uitkeren vanaf je AOW-leeftijd. Dat is fiscaal het meest voordelig: je betaalt dan doorgaans minder belasting, omdat je inkomen lager ligt én je recht hebt op ouderenkorting.
Maar het is ook mogelijk om eerder te beginnen met uitkeren, bijvoorbeeld vanaf je 60e. Let wel: je betaalt dan waarschijnlijk meer belasting, en de looptijd van de uitkering moet minimaal 5 jaar zijn.
Je hebt verschillende keuzes bij het uitkeren van je pensioen:
Laat je daarom goed adviseren over het moment van uitkeren, de looptijd en de impact op je belastingdruk. De juiste timing kan duizenden euro’s belastingvoordeel opleveren.
Flexibele opnames en gevolgen voor uitkering
Bij pensioenopbouw denken we vaak aan later, maar het is ook belangrijk om stil te staan bij onverwachte situaties, zoals overlijden vóór je pensioenleeftijd of eerder stoppen met werken. Wat gebeurt er dan met je pensioen?
Als je komt te overlijden voordat je pensioen is uitgekeerd, kunnen je nabestaanden in aanmerking komen voor een nabestaandenlijfrente. Dit moet je vaak wel apart regelen bij het openen van een pensioenrekening of lijfrenteverzekering. Doe je dat niet, dan komt het opgebouwde pensioenvermogen in je nalatenschap terecht.
Let op:
Wil je vóór je AOW-leeftijd met pensioen? Dan kun je je pensioen vaak eerder laten uitkeren, bijvoorbeeld vanaf je 60e. De regels zijn dan strenger:
Het opnemen van pensioen is niet geheel vrij. Je mag het opgebouwde kapitaal niet in één keer opnemen (tenzij je binnen fiscale jaarruimte blijft en aan specifieke voorwaarden voldoet). Je geld staat vast in het pensioenproduct tot de looptijd is verstreken; tussentijds opnemen is meestal niet mogelijk en kan fiscale gevolgen hebben.
Flexibiliteit zit vooral in:
Wil je eerder stoppen met werken of je nabestaanden goed achterlaten? Zorg dan voor een duidelijk plan en bespreek de mogelijkheden tijdig met een financieel adviseur. Zo voorkom je verrassingen — en benut je alle regelingen optimaal.
Geen jaarruimte benutten
Te laat beginnen met opbouwen
Alleen op AOW vertrouwen
Pensioen opbouwen lijkt iets voor later, maar juist nu kun je fouten voorkomen die je duizenden euro’s aan toekomstige inkomsten kosten. Dit zijn de meest gemaakte fouten bij pensioen sparen — en hoe je ze voorkomt.
De Belastingdienst geeft jaarlijks fiscale ruimte om pensioen op te bouwen: de jaarruimte en reserveringsruimte. Dit bedrag mag je storten op een pensioenrekening of lijfrente en is aftrekbaar van je belastbaar inkomen.
Veel mensen laten dit voordeel liggen omdat ze:
Zonde, want door deze ruimte te benutten kun je duizenden euro’s belastingvoordeel realiseren — én je pensioen versterken.
Hoe later je begint, hoe meer je per maand moet inleggen om hetzelfde eindbedrag op te bouwen. Wie op z’n 30e begint, heeft nog 35 jaar de tijd. Begin je pas op je 50e? Dan moet je in 15 jaar hetzelfde bedrag opbouwen. De rekensom is simpel: hoe eerder je begint, hoe groter het effect van samengestelde groei (rente-op-rente).
Begin dus klein, maar begin. Elke euro telt — en elke maand die je wacht, telt dubbel.
De AOW is een basisvoorziening, geen pensioen. In 2025 bedraagt de netto AOW voor een alleenstaande nog geen € 1.300 per maand. Daarmee betaal je misschien de huur, maar geen extra zorg, reizen of hobby’s.
Wie alleen op AOW vertrouwt:
Zorg dus voor aanvulling — via werkgever, pensioenrekening of zelfbeleggen. Alleen dan houd je controle over je levensstijl na je pensioen.
Pensioen sparen gaat gepaard met vaktermen die niet voor iedereen vanzelfsprekend zijn. Om je te helpen betere keuzes te maken, leggen we hier de belangrijkste begrippen uit die je tegenkomt bij het opbouwen van aanvullend pensioen. Begrijp je de taal, dan begrijp je ook beter wat bij je past — of je nu spaart, belegt of net begint met opbouwen.
Let op: pensioenaanbieders en andere financiële instellingen staan onder toezicht van de Nederlandsche Bank. Deze toezichthouder ziet erop toe dat instellingen zoals Achmea Bank N.V. voldoen aan de regelgeving en beschikken over de juiste vergunningen.
Bij sommige pensioenrekeningen kun je kiezen tussen een vaste of variabele rente. Variabele rente beweegt mee met de marktrente. Dit betekent dat je rendement kan stijgen — maar ook dalen. Het voordeel? Flexibiliteit en mogelijk hoger rendement op de lange termijn. Het risico? Minder zekerheid. Deze vorm is vooral interessant voor mensen met een langere beleggingshorizon of een hoger risicoprofiel.
Kies je liever voor zekerheid en voorspelbaarheid, dan is een vaste rente aantrekkelijk. Je weet precies wat je opbouwt, ongeacht de marktrente. Dit is een veilige keuze voor wie dichtbij pensionering zit, of voor wie geen risico wil nemen met zijn pensioenvermogen.
Bouw je via je werkgever te weinig pensioen op? Dan kun je zelf een aanvullend pensioen regelen. Werkgevers spelen een belangrijke rol bij het aanbieden van pensioenregelingen, maar niet iedere werknemer bouwt via zijn werkgever voldoende pensioen op. Dit kan via een pensioenrekening, lijfrenteverzekering of zelfs via zelfstandig beleggen. Dankzij fiscale voordelen zoals de jaarruimte kun je dit extra pensioen voordelig opbouwen. Vooral zzp’ers en werknemers zonder pensioenregeling doen hier hun voordeel mee.
De overheid stimuleert pensioenopbouw via fiscale regelingen. Je mag de inleg op je pensioenrekening aftrekken van je belastbaar inkomen. De belasting over de uitkering betaal je pas later — vaak tegen een lager tarief. Zo betaal je minder belasting én bouw je meer pensioen op. Win altijd advies in om je jaarruimte optimaal te benutten.
Bij veel pensioenrekeningen kun je kiezen tussen sparen en beleggen. Sparen geeft rust en zekerheid. Beleggen biedt kans op meer rendement, maar ook risico. Welke strategie past bij jou? Dat hangt af van je leeftijd, doelen en risicobereidheid. Jongeren kiezen vaker voor beleggen, ouderen voor meer zekerheid.
Zorg dat je alle belangrijke documenten goed bewaart en up-to-date houdt. Denk aan:
De nieuwe pensioenwet, ook wel Wet toekomst pensioenen, is sinds 2023 van kracht. Die zorgt voor meer persoonlijke pensioenpotjes, minder garanties en meer transparantie. Belangrijk om te weten: je bouwt pensioen op in een beleggingsvariant, waarbij het rendement en risico met je leeftijd meebewegen. Informeer bij je pensioenaanbieder wat dit voor jouw situatie betekent.
Wat je “normaal” spaart voor je pensioen hangt af van je inkomen, levensstijl en wanneer je wilt stoppen met werken. Als richtlijn geldt dat je rond de 70% van je huidige netto-inkomen nodig hebt voor een vergelijkbare levensstandaard na pensionering. Werk je zelfstandig? Dan is een jaarlijkse inleg van 10% tot 20% van je winst een realistische vuistregel om mee te beginnen.
Niet helemaal, maar wél fiscaal voordelig. Als je binnen je jaarruimte spaart via een pensioenrekening of lijfrente, mag je de inleg aftrekken van je belastbare inkomen. Je betaalt pas belasting bij uitkering, meestal tegen een lager tarief. Hierdoor kun je flink besparen én bouwen aan je toekomst.
Het liefst zo vroeg mogelijk. Hoe eerder je begint, hoe meer voordeel je haalt uit samengestelde rente en fiscale aftrek. Maar ook later instappen is zinvol, zeker als je jaarruimte hebt opgebouwd. Twijfel je? Laat je jaarruimte berekenen en start met een maandelijkse inleg die bij je budget past.
Bij banksparen staat je geld op een geblokkeerde pensioenrekening bij een bank. Het groeit mee met een vaste of variabele rente. Een lijfrente is een verzekering, waarbij je inlegt en later periodiek uitkeringen ontvangt. Beide vormen zijn fiscaal aftrekbaar bij inleg en belast bij uitkering, maar verschillen qua flexibiliteit, risico en aanbieders. Kies wat past bij jouw wensen: zekerheid of groeipotentieel.
Pensioen sparen lijkt misschien iets voor later, maar hoe eerder je begint, hoe meer grip je krijgt op je financiële toekomst. Of je nu werkt in loondienst of als ondernemer, iedereen kan met slimme keuzes en fiscale voordelen een stevig pensioen opbouwen. Door gebruik te maken van je jaarruimte, een passende pensioenrekening te kiezen en periodiek bij te sturen, geef je jezelf én je naasten financiële rust.
Wacht dus niet tot het ‘te laat’ is. Ontdek je jaarruimte, kies een passende vorm van aanvullend pensioen, en laat je waar nodig adviseren. Pensioen opbouwen hoeft niet ingewikkeld of duur te zijn — het begint met inzicht.
Wil jij zeker weten hoeveel je slim kunt sparen én aftrekken voor je pensioen?
Gebruik dan onze Pensioen Calculator en ontdek direct wat je fiscale jaarruimte is en hoe je vandaag nog begint met belastingvoordeel voor later.
Coen is oprichter van Belastingscan en fiscalist met een passie voor technologie. Hij helpt particulieren, ondernemers en DGA’s om helder inzicht te krijgen in hun fiscale situatie.
