June 19, 2025
Ontdek het beste voorbeeld testament voor een zorgvuldige nalatenschap en zorg ervoor dat uw wensen correct worden vastgelegd. Lees meer in het artikel.
Wat gebeurt er met je geld, huis en spullen als je er niet meer bent? Veel mensen denken dat dit automatisch goed geregeld is — maar zonder testament bepaalt de wet wie jouw erfgenamen zijn. En dat loopt vaak anders dan je zelf zou willen.
Met een testament leg je zélf vast wie je wat nalaat, wie de zaken afhandelt (de executeur), en of je bepaalde personen juist wilt uitsluiten. Ook in samengestelde gezinnen, bij een eigen woning of bij spaargeld en beleggingen is een testament essentieel.
In dit artikel ontdek je precies hoe een testament eruitziet, wat je erin kunt vastleggen en hoe je dit goed voorbereidt. Ook krijg je een concreet voorbeeld van een langstlevende testament, dat veel voorkomt bij stellen met kinderen.
Een testament is een officieel document waarin je vastlegt wat er na je overlijden met jouw bezittingen gebeurt. Een testament is bedoeld om jouw persoonlijke wensen en specifieke regelingen vast te leggen, zodat duidelijk is wat jij wilt dat er met je nalatenschap gebeurt. Het wordt opgesteld bij een notaris en heeft direct juridische werking. Zonder testament bepaalt de wet wie je erfgenamen zijn — en dat pakt lang niet altijd uit zoals je zou willen.
De toepassing van het testament en de juridische regels die daarop van toepassing zijn, zorgen ervoor dat jouw wensen volgens het geldende erfrecht worden uitgevoerd.
Met een testament kun je onder andere regelen:
Een testament is eigenlijk voor iedereen relevant, maar in deze situaties is het extra belangrijk:
Normaal gezien bespreekt een notaris deze situaties met je bij het opstellen van een testament.
Zonder testament loopt je nalatenschap volgens standaardregels. Bijvoorbeeld: samenwonende partners erven niets van elkaar, tenzij ze iets regelen. Een testament voorkomt dus onaangename verrassingen — en geeft duidelijkheid en rust voor je nabestaanden.
In een testament kun je veel meer regelen dan alleen wie jouw erfgenamen zijn. Je bepaalt zélf wie wat ontvangt, wie je vertrouwt als executeur, en of je bijzondere wensen wilt vastleggen.
Hieronder zie je de belangrijkste onderdelen die je kunt opnemen in je testament:
Je kunt zelf kiezen wie jouw erfgenamen zijn. De benoeming van erfgenamen wordt formeel vastgelegd in het testament. Dat kan je partner zijn, kinderen, familieleden, vrienden of zelfs een goed doel. Je bepaalt ook of iedereen een gelijk deel krijgt, of dat je de verdeling aanpast.
Met een legaat wijs je specifieke bezittingen of bedragen toe aan iemand. Denk aan:
De executeur is degene die jouw nalatenschap afhandelt: van het regelen van de uitvaart tot het verdelen van de erfenis. Dit kan een familielid zijn, maar ook een professionele partij zoals een notaris of executeur-afwikkelaar.
Wil je voorkomen dat je erfenis terechtkomt bij de (ex-)partner van je erfgenaam? Dan kun je een uitsluitingsclausule opnemen. Daarmee blijft de erfenis privé, zelfs bij een scheiding.
Heb je minderjarige kinderen? Dan kun je aangeven wie er voor hen zorgt én wie hun vermogen beheert als jij er niet meer bent. Dit voorkomt dat de rechter dit moet beslissen.
Je kunt ook persoonlijke zaken regelen, zoals:
Een testament bestaat uit meerdere artikelen en clausules die samen jouw laatste wil vastleggen. Het is belangrijk om de tekst volledig door te nemen voordat je een testament ondertekent, zodat je precies weet wat er wordt vastgelegd. Hieronder vind je een vereenvoudigd voorbeeld van een langstlevende testament, zoals dat vaak wordt opgesteld door stellen met (kleine) kinderen.
Situatie: je bent getrouwd of hebt een geregistreerd partnerschap en hebt twee kinderen.
Je wilt dat je partner na je overlijden alles erft en dat de kinderen pas erven als jullie beiden zijn overleden.
In het langstlevende testament wordt de nalatenschap vaak in twee gelijke delen gesplitst: de ene helft is bestemd voor de partner, de andere helft voor de kinderen. De kinderen krijgen hun erfdelen niet direct, maar in de vorm van een geldvordering op de langstlevende partner. Deze geldvorderingen zijn pas opeisbaar na het overlijden van de partner. Op deze manier zijn de rechten van de kinderen op hun erfdelen gewaarborgd, terwijl de langstlevende partner de beschikking houdt over het vermogen.
Inhoud voorbeeldtestament:
Deze opzet zorgt ervoor dat je partner financieel goed achterblijft, terwijl je kinderen wél hun erfdeel veiligstellen voor later. Dit wordt vaak het “langstlevende model” genoemd — het biedt rust, bescherming en een fiscaal gunstige afwikkeling.
Een langstlevende testament is een veelgekozen constructie bij stellen met kinderen. Het standaard langstlevende testament is hierbij de meest gekozen vorm, omdat het de langstlevende partner optimaal beschermt en uitstel van erfbelasting mogelijk maakt. Het zorgt ervoor dat je partner na jouw overlijden alles kan blijven gebruiken — zonder meteen te moeten afrekenen met de kinderen of erfbelasting te betalen over hun erfdeel.
Hierdoor kan je partner gewoon in het huis blijven wonen, de rekeningen betalen en het vermogen beheren — zonder financiële druk. De kinderen behouden wél hun erfdeel, dat netjes wordt vastgelegd in de administratie.
Dit type testament kan ook voordelig zijn voor de erfbelasting. Omdat het erfdeel van de kinderen pas later wordt uitgekeerd, kan dat gunstig uitpakken voor de timing van de belastingheffing. De heffing van erfbelasting wordt in veel gevallen uitgesteld tot het overlijden van de langstlevende, waardoor directe betaling wordt voorkomen. De waardering van het erfdeel wordt gebaseerd op de langstlevende’s leeftijd, waardoor de fiscale waarde lager kan zijn.
Heb je kinderen uit een eerdere relatie? Of ben je hertrouwd en woon je samen met andermans kinderen? Dan is een standaard testament meestal niet voldoende. In zulke situaties spelen er vaak meerdere belangen — en kan het ontbreken van duidelijke afspraken leiden tot conflicten. In complexe gezinssituaties kun je bovendien een rechtskeuze maken voor het toepasselijke recht op je nalatenschap, zodat je bijvoorbeeld het recht van je nationaliteit of een andere specifieke jurisdictie kunt laten gelden.
Zonder testament erven je kinderen volgens de wettelijke regels, ook als ze niet opgroeien in jouw huidige huishouden. Je nieuwe partner of stiefkinderen erven dan niets, tenzij je dat actief regelt via je testament. Dat kan voor pijnlijke situaties zorgen, zeker bij samengestelde gezinnen.
Stel: je hebt twee kinderen uit je eerste huwelijk en een nieuwe partner met wie je samenwoont. Zonder testament gaan al jouw bezittingen naar je eigen kinderen — je partner krijgt niets. Als jij dat onwenselijk vindt, moet je dit dus actief corrigeren via een op maat gemaakt testament.
Tip: een goed testament voorkomt scheve verdelingen én spanningen tussen partner en kinderen.
Een testament opstellen is geen gratis klus, maar gelukkig ook geen onbetaalbare. De kosten hangen vooral af van hoe complex jouw situatie is, of je samen met een partner een testament opstelt, en of er bijzondere clausules worden opgenomen.
De tarieven verschillen per notaris en regio. Soms worden extra kosten gerekend voor een voorgesprek of wijzigingen achteraf.
Ja. Door je testament voor te bereiden via een online tool bespaar je vaak op het notaristarief. Je vult je wensen thuis in via een vragenlijst, waarna je alleen nog een kort gesprek hebt met de notaris voor de officiële akte. Dat is efficiënter — én goedkoper.
Let op: alleen een notaris mag een rechtsgeldig testament opstellen. Online aanbieders zonder notaris mogen dit niet.
Een testament is pas rechtsgeldig als het is vastgelegd in een notariële akte. Dit betekent dat je het testament ondertekent bij een bevoegde notaris, die het document registreert in het Centraal Testamentenregister. De akte wordt op dat moment verleden, wat inhoudt dat de notaris het officieel maakt en de datum van ondertekening vastlegt.
Sommige mensen kiezen voor een zogenaamde akte onmiddellijk, waarin wordt bepaald dat de erfenis direct moet worden afgewikkeld na overlijden. Dit kan zinvol zijn als je geen complexe verdeling wilt of als er bijvoorbeeld geen minderjarige erfgenamen zijn.
Tip: laat je testament registreren én bewaren bij de notaris. Zo weet je zeker dat het wordt gevonden en uitgevoerd.
Zodra jouw erfgenamen iets ontvangen, krijgen zij te maken met de erfbelasting. Deze belasting wordt berekend over de waarde van wat zij erven. Meestal betalen de erfgenamen zelf de erfbelasting; het is daarom belangrijk om te weten wie erfbelasting betaalt bij verschillende testamentvormen, zoals bij een langstlevende testament of bij het opnemen van opvullegaten. De tarieven hangen af van de relatie tot de overledene en het bedrag dat ze ontvangen.
Voorbeeld 2025:
Met slimme testamentaire keuzes — zoals de uitsluitingsclausule, legaatconstructies of een goed vormgegeven langstlevende regeling — kun je erfbelasting soms fors beperken.
Een renteclausule in je testament bepaalt dat erfgenamen rente ontvangen of moeten betalen over hun erfdeel. Dit wordt vaak toegepast in langstlevende testamenten waarin kinderen hun erfdeel nog niet direct ontvangen.
Bijvoorbeeld:
Zo voorkom je dat erfgenamen lang moeten wachten zonder vergoeding én stimuleer je een tijdige afwikkeling. Let op: de rente moet realistisch en juridisch haalbaar zijn. Laat dit altijd juridisch beoordelen door je notaris.
Het testament wordt afgesloten met een slotbepaling, waarin staat dat alle eerdere wilsbeschikkingen worden herroepen en dit document als volledig en definitief wordt beschouwd. Daarna volgt de officiële ondertekening bij de notaris. In de akte wordt opgenomen dat de verschenen persoon verklaarde akkoord te zijn met de inhoud van het testament.
De notaris:
Een goed afgesloten testament is juridisch waterdicht en voorkomt discussie na je overlijden. Bewaar het document op een veilige plek, bijvoorbeeld bij je notaris, in een kluis of via een online testamentregister.
Een testament bevat vaak complexe juridische taal. Termen als verschenen persoon, hetgeen daarvoor nodig is, en akte vermeld komen standaard terug in de tekst. Dit is belangrijk om ervoor te zorgen dat het document geldig is onder het Nederlandse recht en standhoudt in de rechtszaal, mocht dat nodig zijn.
Een notaris bespreekt deze formuleringen zorgvuldig met je en controleert of de inhoud van je testament klopt met je wensen. Vaak kiest de notaris voor een beperkte voorlezing, waarbij alleen de kernpunten worden besproken tijdens het tekenen. Bij geschillen over de benoeming van een executeur of bewindvoerder kan de kantonrechter worden ingeschakeld om een beslissing te nemen.
Let op: wil je een eerder testament vervangen, dan moet je dit expliciet herroepen. In het slot van het testament staat dan: “Hiermee worden alle eerdere uiterste wilsbeschikkingen ingetrokken.”
Een belangrijke clausule in veel testamenten is de renteclausule. Hiermee bepaal je dat over het erfdeel van de kinderen (dat zij nog niet kunnen opeisen) rente wordt vergoed. Bijvoorbeeld: 6% rente per jaar over hun vordering. Dit is vaak fiscaal gunstig, zeker als je kinderen pas erven na het overlijden van je partner.
Een andere optie is om het vruchtgebruik van bezittingen toe te wijzen aan je partner. Hij of zij mag het huis, de beleggingen of het geld gebruiken zolang hij leeft — maar de verkrijger (bijv. de kinderen) blijft juridisch eigenaar. In dit geval heeft de verkrijger het vruchtgebruik verkregen uit de nalatenschap.
Deze constructie wordt vaak gecombineerd met een langstlevende testament, zodat de partner beschermd is en de kinderen uiteindelijk hun erfdeel ontvangen.
Woon je samen? Dan is het belangrijk om te weten dat je zonder testament niets voor elkaar regelt — ook niet als je 20 jaar samenwoont. Alleen via een testament kun je elkaar als erfgenaam aanwijzen.
Bij een geregistreerd partnerschap liggen de rechten dichter bij die van een huwelijk. Toch zijn er verschillen: zo kun je zonder testament niet automatisch erfbelasting besparen, en kan het ontbreken van een testament leiden tot een ongelijke verdeling. Daarnaast kunnen bepaalde testamentaire bepalingen helpen om de eigen bijdrage voor zorgkosten, bijvoorbeeld in een verpleeghuis, te ver
Ook schulden maken deel uit van je nalatenschap. Als je erfgenamen accepteerden zonder voorbehoud, kunnen zij ook opdraaien voor openstaande rekeningen of leningen. Daarom kun je in je testament een bepaling opnemen over het stand houden van schulden.
In bijzondere situaties — zoals de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen (WSNP) — is het essentieel om duidelijke grenzen te stellen in je testament. Bijvoorbeeld dat bepaalde erfgenamen alleen een beperkt bedrag ontvangen of enkel onder voorwaarden erven.
Steeds meer mensen stellen naast hun testament ook een levenstestament op. Hierin geef je een volmacht aan iemand die namens jou beslissingen mag nemen als je dat zelf niet meer kunt. In een levenstestament bepaal je aan wie je een volmacht geeft voor het nemen van belangrijke beslissingen, zoals over medische behandelingen of financiële zaken.
Deze volmacht kan ook doorwerken na je overlijden, als je dit opneemt in je testament. Zo weet je zeker dat de juiste persoon de afhandeling regelt.
Wil je geld nalaten aan iemand buiten je familie? Dan kun je een legaat opnemen: bijvoorbeeld “Mijn neef ontvangt €10.000”. Let op: legaten hebben voorrang op de verdeling onder erfgenamen.
Je kunt ook bepalen dat een bepaald gedeelte van je nalatenschap naar een goed doel gaat, of dat je bezittingen in gelijke delen worden verdeeld onder meerdere personen.
Sommige mensen kiezen voor een testament met een duidelijke zakelijke inhoud, bijvoorbeeld als er een onderneming is of als je vermogen goed gestructureerd is. Hierin kun je bepalen hoe bedrijfsaandelen verdeeld worden, wie bevoegd is om te beslissen en of er voorwaarden zijn aan het erven van een bedrijf.
De kosten van een testament kunnen sterk verschillen. Voor een eenvoudig testament begin je bij zo’n €300, maar bij meer complexe wensen kunnen de kosten oplopen tot boven de €1.500. Dat geldt vooral als je twee testamenten laat opstellen (voor jou en je partner), of als je speciale bepalingen laat opnemen over bijvoorbeeld een kind met een beperking. De prijs voor twee testamenten loopt uiteen per notaris en hangt af van de complexiteit; het is daarom verstandig om offertes te vergelijken.
Vraag dus altijd meerdere offertes op. De tarieven worden bepaald door de notaris zelf — en daar zit vaak verschil in. Kies een notaris die ervaring heeft met jouw situatie én die helder communiceert over kosten en uitvoering.
Heb je al een testament maar is je situatie veranderd? Dan is het goed om een nieuw testament te laten opstellen. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn als:
Daarnaast is het belangrijk om je testament aan te passen als de wettelijke regeling verandert, zodat je testament blijft aansluiten bij de actuele regelgeving en jouw wensen.
Een testament is geen statisch document — het moet meebewegen met jouw leven. Een notaris kiest samen met jou de beste structuur op basis van je wensen én wat juridisch en fiscaal verstandig is.
Een langstlevende testament is een notariële akte waarin je bepaalt dat je partner na jouw overlijden alles erft en de kinderen pas erven als ook je partner is overleden. Dit zorgt voor rust, financiële zekerheid én bescherming van je partner.
Een akte onmiddellijk is een bepaling in het testament waarbij je aangeeft dat de nalatenschap direct moet worden afgewikkeld na overlijden. Het voorkomt vertraging en is vooral handig als er geen minderjarige erfgenamen zijn.
Nee, maar wel sterk aan te raden. Zonder testament gelden de wettelijke regels — en die sluiten niet altijd aan bij je wensen. Met een testament kun je bijvoorbeeld bepalen dat je partner vruchtgebruik krijgt of erfgenamen uitsluiten.
Een erfgenaam krijgt een deel van de totale nalatenschap. Een legaat is een specifiek bedrag of object dat je aan iemand toewijst. Bijvoorbeeld: “Mijn schilderij gaat naar mijn zus” is een legaat. De rest van je vermogen wordt dan verdeeld onder de erfgenamen.
Bij veranderingen in je leven: trouwen, scheiden, kinderen krijgen, hertrouwen of grote financiële wijzigingen. Ook als je wilt voorkomen dat je erfenis naar je ex-partner gaat of als je gebruik wilt maken van fiscale voordelen.
Dat hangt af van de relatie en de hoogte van de erfenis. In 2025 geldt:
Slimme testamentconstructies, zoals de renteclausule of het langstlevende model, kunnen erfbelasting beperken.
Dan geldt het Burgerlijk Wetboek. Bij samenwonen zonder huwelijk of partnerschap erf je niets van elkaar. Bij kinderen uit eerdere relaties ontstaat vaak onbedoeld een scheve verdeling. Zonder testament heb je dus geen invloed op de uitkomst.
In 2025 loopt het tarief voor twee testamenten uiteen van ongeveer €505 tot €1.431. De exacte kosten hangen af van de notaris en de complexiteit van je wensen.
Een testament is geen luxe, maar een noodzakelijke stap om je nalatenschap goed te regelen. Of je nu een partner hebt, kinderen, een samengesteld gezin of vermogen wilt nalaten aan een goed doel — zonder testament beslist de wet. En dat pakt zelden uit zoals je zelf zou willen.
Met een goed opgesteld testament kun je rust creëren voor jezelf én je nabestaanden. Je voorkomt conflicten, bespaart mogelijk erfbelasting en zorgt dat jouw laatste wil wordt gerespecteerd. Zeker bij situaties met meerdere erfgenamen, schulden of een woning is het essentieel om dit goed vast te leggen in een officiële notariële akte.
Wil je weten wat jij precies moet regelen?
Gebruik dan de gratis tool op www.belastingscan.nl/tools/testament en ontdek:
Zo ga je goed voorbereid het gesprek in — en regel je jouw testament snel, eenvoudig en juridisch correct.
Coen is oprichter van Belastingscan en fiscalist met een passie voor technologie. Hij helpt particulieren, ondernemers en DGA’s om helder inzicht te krijgen in hun fiscale situatie.
