May 9, 2025
Ontdek wat je moet weten over erfbelasting bij het erven van een woning. Leer de regels en besparingen kennen. Lees het artikel voor meer informatie.
Een huis erven klinkt als een waardevolle nalatenschap, maar het brengt ook financiële verplichtingen met zich mee — en erfbelasting is daar een belangrijk onderdeel van. De Belastingdienst rekent belasting over de waarde van de woning die je erft, afhankelijk van onder andere de WOZ-waarde, jouw relatie tot de overledene en het bedrag van de vrijstelling erfbelasting.
Hoeveel belasting je betaalt, of je de woning zelf wilt bewonen, verkopen of mede-erfgenamen moet uitkopen: het zijn cruciale keuzes die direct van invloed zijn op je portemonnee én je rechten als erfgenaam. In dit artikel leggen we helder uit hoe je erfbelasting berekent, welke vrijstellingen gelden, en hoe je voorkomt dat je voor financiële verrassingen komt te staan.
Wanneer je een huis erft, krijg je te maken met erfbelasting. Deze belasting wordt geheven over de waarde van de woning en andere bezittingen die je ontvangt uit de nalatenschap van de overledene. Hoeveel erfbelasting je moet betalen, hangt af van verschillende factoren, zoals de WOZ-waarde van de woning, de relatie met de overledene, en de vrijstelling erfbelasting. In dit artikel leggen we uit hoe je de erfbelasting berekent en welke stappen je moet ondernemen om aangifte te doen.
Hoeveel erfbelasting betaal je over een huis? De erfbelasting wordt berekend over het netto erfdeel. Dit is de waarde van de woning minus eventuele schulden, zoals een hypotheekschuld. Om te bepalen hoeveel erfbelasting je moet betalen, houd je rekening met de volgende stappen:
1. Bepaal de WOZ-waarde van de woning: De WOZ-beschikking bepaalt de waarde van de woning voor de erfbelasting.
2. Bepaal de vrijstelling erfbelasting: De hoogte van de vrijstelling erfbelasting hangt af van je relatie met de overledene. Voor partners geldt een hogere vrijstelling dan voor kinderen of overige erfgenamen.
3. Bereken het netto erfdeel: Trek de schulden, zoals een lopende hypotheek, af van de WOZ-waarde.
4. Bereken de erfbelasting: Gebruik de geldende tarieven voor jouw situatie. Voor kinderen en kleinkinderen gelden andere tarieven dan voor partners.
5. Houd rekening met rente: Als de erfbelasting niet op tijd wordt betaald, kan er rente over verschuldigde erfbelasting verschuldigd zijn.
De hoogte van de erfbelasting hangt af van de relatie met de overledene en de waarde van de nalatenschap. De Belastingdienst hanteert verschillende tariefgroepen, waarbij partners en kinderen minder belasting betalen dan overige erfgenamen. De tarieven variëren van 10% tot 40%, afhankelijk van de hoogte van de erfenis.
Om erfbelasting correct te berekenen, volg je deze stappen:
1. Inventariseer de bezittingen en schulden van de overledene.
2. Bepaal de waarde van de woning aan de hand van de WOZ-beschikking.
3. Bereken de netto waarde van de erfenis door de schulden van de waarde af te trekken.
4. Controleer de vrijstelling die van toepassing is (bijvoorbeeld voor partners, kinderen of kleinkinderen).
5. Pas de juiste tarieven toe op het resterende bedrag om de erfbelasting te berekenen.
De aangifte erfbelasting moet binnen 8 maanden na het overlijden worden ingediend bij de Belastingdienst. Je kunt dit zelf doen via het online formulier van de Belastingdienst of het laten verzorgen door een notaris of belastingadviseur. Bij de aangifte moet je de volgende documenten toevoegen:
• WOZ-beschikking
• Akte van erfrecht
• Overzicht van bezittingen en schulden
• Eventuele testamenten
Bij een hoge erfbelasting of complexe situaties, zoals als er meerdere erfgenamen zijn of de woning een aanzienlijke waarde vertegenwoordigt, is het verstandig een professional in te schakelen.
Er zijn diverse vrijstellingen die bepalen of je erfbelasting moet betalen. De vrijstelling erfbelasting verschilt per relatie tot de overledene:
• Partner of echtgenoot: € 723.526
• Kinderen en kleinkinderen: € 21.559
• Overige erfgenamen: € 2.274
Als de waarde van de erfenis boven deze vrijstellingen uitkomt, ben je erfbelasting verschuldigd. De tarieven liggen tussen de 10% en 40% en zijn afhankelijk van de waarde van de erfenis en de relatie tot de overledene.
De samenlevingsvorm heeft invloed op de erfbelasting die je moet betalen. Ben je getrouwd of heb je een geregistreerd partnerschap, dan geldt vaak een hoge vrijstelling. Woont je partner bij je in zonder officiële registratie, dan kan het zijn dat de vrijstelling veel lager is of zelfs niet van toepassing.
Als je samenwoont en niet getrouwd bent, kun je ervoor zorgen dat de vrijstelling alsnog geldt door een notarieel samenlevingscontract op te stellen en elkaar aan te wijzen als erfgenaam in een testament.
Wanneer je partner overlijdt, kan de erfbelasting een grote rol spelen bij de afwikkeling van de nalatenschap. Als langstlevende partner erf je vaak de woning, maar dit betekent niet dat je automatisch vrijgesteld bent van erfbelasting. De hoogte van de erfbelasting hangt af van de WOZ-waarde van het huis en de relatie met de overledene.
Gelukkig geldt er voor partners een hoge vrijstelling voor de erfbelasting, die in 2024 is vastgesteld op € 723.526. Dit betekent dat als de waarde van de erfenis lager is dan dit bedrag, je geen erfbelasting hoeft te betalen. Als de waarde hoger is, betaal je over het meerdere belasting volgens het geldende tarief.
Let er wel op dat de vrijstelling alleen geldt als jullie officieel geregistreerde partners waren of gehuwd. Woonde je samen zonder geregistreerd partnerschap of huwelijk, dan kun je onder bepaalde voorwaarden alsnog als partner worden erkend voor de erfbelasting. Dit moet dan wel duidelijk zijn vastgelegd, bijvoorbeeld via een notarieel samenlevingscontract.
Daarnaast kan het erven van de woning gevolgen hebben voor de hypotheek en eventuele schulden. Soms kan het verstandig zijn om een lening af te sluiten om de erfbelasting te kunnen betalen, zeker als je niet direct over voldoende liquide middelen beschikt. Overleg met een notaris of belastingadviseur om de juiste keuzes te maken en onverwachte kosten te voorkomen.
Als je een huis erft, wordt de waarde bepaald aan de hand van de WOZ-waarde. Het is mogelijk om bezwaar te maken tegen deze waarde als je denkt dat deze te hoog is vastgesteld. Dit kan de erfbelasting aanzienlijk verlagen.
Daarnaast moet je rekening houden met de staat van het huis en de eventuele hypotheek die nog op het huis rust. Het kan voordelig zijn om het huis te verkopen om de erfbelasting te betalen, vooral als het gaat om een huis met een hoge WOZ-waarde en lage liquide middelen.
Als je een huis erft, word je de nieuwe eigenaar van het huis. Dit betekent dat je verantwoordelijk wordt voor de lasten, zoals de hypotheek, verzekering en onderhoud. Soms moet je een lening afsluiten om de erfbelasting te kunnen betalen, vooral als het huis een hoge waarde heeft maar er weinig geld beschikbaar is.
Bij het erven van een huis kunnen er meerdere erfgenamen zijn. Dit betekent dat de waarde van het huis vaak wordt verdeeld. Als je de andere erfgenamen wilt uitkopen om volledig eigenaar te worden, moet je mogelijk extra belasting betalen.
Het uitkopen van erfgenamen kan bovendien leiden tot overdrachtsbelasting. Informeer goed naar de kosten koper en de fiscale gevolgen als je van plan bent om de mede-erfgenamen uit te kopen.
Het uitkopen van andere erfgenamen kan lastig zijn als je zelf niet over voldoende liquide middelen beschikt. Vaak moet hiervoor een hypotheek worden afgesloten of een lening worden aangegaan. De waarde van het huis en het aandeel van de erfgenamen moeten nauwkeurig worden berekend om conflicten en fiscale gevolgen te voorkomen.
Als de erfbelasting niet binnen de wettelijke termijn wordt betaald, kan de Belastingdienst rente in rekening brengen. Deze rente kan oplopen tot enkele procenten per jaar, afhankelijk van hoe lang de betaling uitblijft.
Het is daarom belangrijk om de betaling tijdig te regelen of om een betalingsregeling aan te vragen bij de Belastingdienst. Zo voorkom je extra kosten en renteverhogingen.
Of je erfbelasting moet betalen over een woning hangt af van de waarde van de woning en de relatie met de overledene. Vaak geldt er een vrijstelling als je partner overlijdt, maar bij andere relaties (zoals kinderen) moet je rekening houden met een lagere vrijstelling en hogere belasting.
Maak daarom een realistische berekening en zorg dat je op tijd aangifte erfbelasting doet. Twijfel je over de berekening? Schakel dan een notaris of belastingadviseur in om de erfbelasting correct af te handelen.
Wil jij weten of je belastingvoordeel misloopt? Doe binnen 5 minuten de Belastingscan en ontdek hoeveel jij kunt besparen.
Coen is oprichter van Belastingscan en fiscalist met een passie voor technologie. Hij helpt particulieren, ondernemers en DGA’s om helder inzicht te krijgen in hun fiscale situatie.
