June 19, 2025
Ontdek de taken en verantwoordelijkheden van een executeur testamentair. Leer hoe deze rol cruciaal is bij het afhandelen van een nalatenschap. Lees verder!
Bij het overlijden van een dierbare komt er veel op je af. Niet alleen emotioneel, maar ook praktisch. Het is belangrijk dat direct na het overlijden belangrijke documenten en uitvaartwensen overlijden beschikbaar zijn voor de nabestaanden, zodat alles soepel kan verlopen. Wie regelt de uitvaart, wie beheert de bezittingen, en hoe zorg je ervoor dat de erfenis van de overleden persoon netjes wordt afgehandeld? Dat is precies waar een executeur testamentair om de hoek komt kijken.
Een executeur testamentair is iemand die in een testament is aangewezen om de nalatenschap van de overleden persoon af te wikkelen. Maar wat houdt die rol precies in? Welke taken en verantwoordelijkheden heb je? En mag je daar ook een vergoeding voor vragen?
In dit artikel lees je alles wat je moet weten over de executeur testamentair — van bevoegdheden tot verplichtingen, van aanvaarding tot vergoeding. Handig voor wie zelf is aangewezen als executeur, maar ook voor erfgenamen die willen begrijpen wat hun rechten zijn.
Een executeur testamentair is iemand die in een testament door de overledene is aangewezen om de nalatenschap af te wikkelen. Deze persoon heeft de taak om het testament uit te voeren volgens de wensen van de overledene. Denk aan het regelen van de uitvaart, het beheren van bankrekeningen, het betalen van schulden en het informeren van erfgenamen.
De executeur wordt officieel benoemd in het testament. Pas na het overlijden, en nadat de benoemde persoon deze rol heeft aanvaard, ontstaat de juridische bevoegdheid om als executeur op te treden. De benoeming moet vervolgens worden bevestigd met een verklaring van executele, die wordt afgegeven door een notaris. Het is verstandig om deze verklaring tijdig te laten opstellen bij de notaris, zodat de bevoegdheden van de executeur officieel worden vastgelegd.
Een executeur kan zowel een particulier zijn (zoals een familielid of vriend) als een professional, bijvoorbeeld een notaris, accountant of erfrechtadvocaat. De keuze hangt af van de omvang en complexiteit van de nalatenschap en het vertrouwen dat de erflater in iemand stelt.
De rol van executeur is belangrijk: het voorkomt dat erfgenamen alles zelf moeten regelen, wat vooral bij grote of complexe nalatenschappen rust kan geven. Tegelijkertijd is het een verantwoordelijke functie die tijd, zorgvuldigheid en soms juridische of administratieve kennis vraagt.
De executeur testamentair heeft een centrale rol in het afwikkelen van de nalatenschap. Zijn of haar bevoegdheden zijn wettelijk geregeld en kunnen in het testament verder worden uitgebreid of beperkt. Dit zijn de belangrijkste taken en bevoegdheden:
De executeur is bevoegd om de uitvaart te organiseren, tenzij het testament anders bepaalt. Daarbij moet hij of zij wel rekening houden met de wensen van de overledene en eventueel gemaakte afspraken met nabestaanden.
De executeur beheert alle bezittingen en schulden van de overledene. Denk aan het opzeggen van abonnementen, beheren van bankrekeningen, beveiligen van de woning en het opstellen van een boedelbeschrijving.
Alle rekeningen, belastingen en openstaande vorderingen worden door de executeur voldaan uit de nalatenschap. Dit is een belangrijke taak, omdat schuldeisers recht hebben op betaling voordat de erfgenamen hun erfdeel krijgen.
De executeur is verplicht om de erfgenamen goed te informeren over de stand van zaken. Denk aan een overzicht van de bezittingen, schulden en gemaakte kosten.
Indien nodig voor de afwikkeling van de nalatenschap (bijvoorbeeld om schulden te betalen), mag de executeur goederen verkopen. Hiervoor is in principe geen toestemming van de erfgenamen nodig, tenzij het testament dat wel vereist.
De executeur moet een overzicht opstellen van alle bezittingen en schulden van de overledene. Vaak begint de executeur met het opstellen van een voorlopig overzicht van de boedel, zodat erfgenamen snel inzicht krijgen in de omvang van de nalatenschap. Dit wordt de boedelbeschrijving genoemd. Ook wordt verwacht dat de executeur verantwoording aflegt aan de erfgenamen over zijn of haar handelen.
Een executeur testamentair kan in principe iedereen zijn die door de overledene in het testament is benoemd. Er zijn geen formele eisen wat betreft opleiding of beroep, maar het is belangrijk dat de persoon betrouwbaar, zorgvuldig en bekwaam genoeg is om financiële en organisatorische zaken af te handelen.
Veel mensen kiezen een kind, partner of goede vriend als executeur. Dit kan prettig zijn vanwege het onderlinge vertrouwen. Tegelijkertijd kan dit ook lastig zijn in emotioneel beladen situaties, vooral als er conflicten zijn binnen de familie.
Het is ook mogelijk om een professionele executeur aan te wijzen, zoals een notaris, advocaat of executeur-adviseur. Advocaten gespecialiseerd in erfrecht worden vaak ingeschakeld bij complexe nalatenschappen of conflicten tussen erfgenamen. Deze persoon brengt meestal kosten in rekening, maar beschikt over de kennis en ervaring om het proces zorgvuldig en onafhankelijk te begeleiden.
In het testament kunnen ook meerdere personen als executeur worden benoemd. Zij moeten dan in overleg met elkaar handelen, tenzij het testament bepaalt dat ze zelfstandig bevoegd zijn. Het benoemen van een reserve-executeur is ook mogelijk, voor het geval de eerste executeur afziet van de taak.
Een executeur is niet verplicht om de taak te aanvaarden. Bij overlijden van de erflater kan de benoemde persoon de taak weigeren. Als hij of zij accepteert, moet dat formeel worden vastgelegd, bijvoorbeeld via een verklaring bij de rechtbank of in overleg met de notaris.
De juiste keuze voor executeur hangt af van de omvang van de nalatenschap, de complexiteit van de afwikkeling en de persoonlijke situatie van de erfgenamen.
Een executeur wordt benoemd via het testament van de overledene. Alleen een notarieel vastgelegd testament is geldig voor het aanstellen van een executeur. In dit document wordt expliciet vermeld wie als executeur optreedt en wat diens bevoegdheden zijn.
De testateur (de persoon die het testament opstelt) moet in de tekst duidelijk aangeven wie de executeur is. Vaak staat er ook bij wat deze persoon wel en niet mag doen. Denk aan:
Het is mogelijk om één of meerdere personen aan te wijzen, evenals een reserve-executeur voor het geval de eerste keus afziet van de benoeming.
De executeur krijgt pas juridische bevoegdheden zodra hij of zij de benoeming aanvaardt. Het is gebruikelijk om hiervoor een verklaring van aanvaarding te laten opstellen bij de notaris, zodat de aanvaarding officieel wordt vastgelegd. Dit gebeurt meestal schriftelijk, bijvoorbeeld in een verklaring tegenover de erfgenamen of via de notaris. Zolang de benoeming niet is aanvaard, kan de executeur niets ondernemen.
Zodra een executeur is benoemd, is dit terug te vinden via het Centraal Testamentenregister (CTR). De notaris registreert het testament en daarmee ook de executeur. Na overlijden van de erflater kunnen nabestaanden dit opvragen om te weten wie de executeur is.
Als de aangewezen persoon geen executeur wil zijn, mag hij de benoeming weigeren. In uitzonderlijke gevallen kunnen erfgenamen of de kantonrechter ook besluiten een executeur te ontslaan, bijvoorbeeld bij misbruik van bevoegdheden of belangenverstrengeling.
Het aanvaarden van de rol van executeur testamentair brengt verantwoordelijkheden met zich mee. Je krijgt niet alleen bevoegdheden, maar ook verplichtingen — en daar horen risico’s bij als je je taak niet goed uitvoert.
Als executeur ben je wettelijk verplicht om een boedelbeschrijving op te stellen en overzicht te houden over de bezittingen, schulden, inkomsten en uitgaven van de nalatenschap. Aan het einde van je werkzaamheden moet je rekening en verantwoording afleggen aan de erfgenamen. De erfgenamen moeten inzicht krijgen in alle beslissingen en handelingen die de executeur tijdens diens werkzaamheden heeft verricht. Dat betekent dat je inzicht moet geven in alles wat je gedaan hebt en hoe je de nalatenschap hebt beheerd.
De erfgenamen hebben het recht om jouw handelingen te controleren. Als zij vinden dat je bepaalde beslissingen niet goed hebt genomen, mogen zij daar vragen over stellen of zelfs bezwaar tegen maken. Een goede administratie en duidelijke communicatie zijn dus cruciaal voor een soepele afwikkeling van de erfenis.
Maak je als executeur een fout die leidt tot financiële schade voor de erfgenamen, dan kun je aansprakelijk worden gesteld. Denk bijvoorbeeld aan het vergeten van een belastingaangifte, het verkopen van bezittingen onder de marktwaarde, of het niet tijdig betalen van schulden. Zeker bij grotere nalatenschappen of wanneer er onenigheid tussen erfgenamen is, kan dat juridische gevolgen hebben.
Daarom is het belangrijk om alleen een executeursrol te aanvaarden als je weet wat er van je verwacht wordt en je voldoende tijd en kennis hebt om die taak goed te vervullen. In complexe situaties kan het verstandig zijn om (een deel van) de uitvoering uit te besteden aan een professionele executeur, zoals een notaris of erfrechtspecialist.
Niet iedereen voelt zich geroepen om de taak van executeur testamentair op zich te nemen. Misschien ben je overrompeld door het overlijden, heb je geen tijd of voel je je niet bekwaam. Gelukkig ben je niet verplicht om het executeurschap te aanvaarden.
Je kunt ervoor kiezen om het executeurschap te weigeren. Dit doe je expliciet door een verklaring van weigering af te leggen bij de notaris of de rechtbank. Zolang je het executeurschap niet formeel hebt aanvaard, ben je nergens toe verplicht.
Als je besluit de rol wel te aanvaarden, gebeurt dat meestal door daadwerkelijk met de werkzaamheden te starten, zoals het openen van de nalatenschap of contact opnemen met schuldeisers. Dit wordt gezien als een feitelijke aanvaarding, ook zonder schriftelijke verklaring.
Het is belangrijk om snel te beslissen of je de rol wilt aanvaarden of weigeren. De erfgenamen en andere belanghebbenden moeten weten waar ze aan toe zijn. Als jij weigert, kunnen zij zelf besluiten wie de nalatenschap verder afwikkelt. Soms wordt er in het testament al een vervangende executeur benoemd. Zo niet, dan kunnen de erfgenamen gezamenlijk iemand aanwijzen of de kantonrechter verzoeken een vervanger te benoemen.
Houd er rekening mee dat uitstel of onduidelijkheid vertraging kan veroorzaken bij de afwikkeling van de erfenis, wat financiële of emotionele spanningen kan opleveren binnen de familie. Als je twijfelt, bespreek de situatie dan met een notaris of erfrechtspecialist.
Een executeur testamentair verricht vaak intensieve werkzaamheden: van administratie en communicatie tot het regelen van praktische zaken en het afwikkelen van de gehele nalatenschap. Voor deze verantwoordelijkheid staat ook een passende vergoeding.
Volgens het Nederlandse erfrecht heeft een executeur recht op een wettelijke vergoeding van 1% van het bruto vermogen van de nalatenschap. Dit wordt berekend op het totaal aan bezittingen op het moment van overlijden, ongeacht de hoeveelheid werk of tijd die het kost.
Deze wettelijke vergoeding geldt alleen als er in het testament geen andere regeling is opgenomen. Het gaat hier dus om een standaardbepaling, bedoeld om de taak aantrekkelijker en eerlijker te maken — zeker als het om complexe nalatenschappen gaat.
In het testament mag de erflater een andere vergoeding bepalen. Dit kan hoger of lager zijn dan de wettelijke 1%, of zelfs helemaal geen vergoeding. Soms kiest men ervoor om een vast bedrag toe te kennen of een uurtarief te hanteren.
Het is daarom belangrijk dat je als executeur altijd eerst het testament raadpleegt voordat je werkzaamheden verricht of afspraken maakt met de erfgenamen. Zo voorkom je misverstanden en weet je waar je op kunt rekenen.
Een vergoeding staat los van onkosten die je maakt voor bijvoorbeeld reiskosten, juridische ondersteuning of administratieve uitgaven. Die kun je meestal apart declareren, mits je dit goed onderbouwt en afstemt met de erfgenamen.
De executeur heeft de verantwoordelijkheid om de erfgenamen op de hoogte te houden van zijn handelingen en beslissingen. Dit is cruciaal om ervoor te zorgen dat de erfgenamen goed geïnformeerd zijn over de voortgang van de nalatenschap en om eventuele conflicten te voorkomen. De executeur moet de erfgenamen informeren over de boedelbeschrijving, de afwikkeling van de nalatenschap en de verdeling van de erfenis. Door transparant te communiceren, kan de executeur ervoor zorgen dat alle betrokkenen zich gehoord en begrepen voelen, wat bijdraagt aan een soepel verloop van het proces.
In sommige gevallen kunnen er conflicten ontstaan tussen de erfgenamen of tussen de erfgenamen en de executeur. De executeur moet in staat zijn om deze conflicten op te lossen en ervoor te zorgen dat de nalatenschap op een eerlijke en rechtvaardige manier wordt afgewikkeld.
Als conflicten niet opgelost kunnen worden, kunnen erfgenamen of belanghebbenden de rechter inschakelen om toezicht te houden op de executeur of deze eventueel te laten ontslaan.
De executeur kan hiervoor gebruik maken van juridische ondersteuning en moet altijd het belang van de nalatenschap en de erfgenamen voor ogen houden. Het is belangrijk dat de executeur diplomatiek en geduldig is, en bereid is om naar alle partijen te luisteren om tot een bevredigende oplossing te komen.
De executeur heeft de verantwoordelijkheid om de nalatenschap op een juridisch verantwoorde manier af te wikkelen. Dit betekent dat de executeur moet weten wat de wettelijke regels en verplichtingen zijn en hoe deze moeten worden toegepast. De executeur kan hiervoor gebruik maken van juridische ondersteuning, zoals een advocaat of notaris, om ervoor te zorgen dat de nalatenschap op een correcte manier wordt afgewikkeld. Deze juridische experts kunnen helpen bij het navigeren door complexe juridische kwesties en ervoor zorgen dat alle stappen in overeenstemming zijn met de wet.
De duur van de executeurstaak kan variëren afhankelijk van de complexiteit van de nalatenschap en de taken die de executeur moet uitvoeren. In het algemeen duurt de executeurstaak enkele maanden tot een jaar, maar in sommige gevallen kan het langer duren. De executeur moet altijd het belang van de nalatenschap en de erfgenamen voor ogen houden en ervoor zorgen dat de nalatenschap op een eerlijke en rechtvaardige manier wordt afgewikkeld. Het is belangrijk dat de executeur geduldig en grondig te werk gaat, zodat alle aspecten van de nalatenschap zorgvuldig worden afgehandeld.
Voor wie zelf een executeur wil aanwijzen of erfgenaam is in een situatie met een executeur, is het belangrijk om de basisbegrippen goed te begrijpen. Hieronder lichten we de belangrijkste termen kort toe.
Een testamentair executeur is een persoon die na overlijden de nalatenschap beheert en ervoor zorgt dat opeisbare schulden worden voldaan.
De executeur kan een familielid, een goede vriend of een notaris zijn.
De executeur heeft volgens de wet een aantal taken, wat er van de executeur wordt verwacht hangt af van het testament. De executeur vertegenwoordigt de erfgenamen in het afhandelen van de nalatenschap en zorgt ervoor dat de nalatenschap afwikkelt.
De executeur is aangewezen om bepaalde taken uit te voeren na uw overlijden.
De executeur moet in het testament worden aangewezen om bepaalde taken uit te voeren. Als een erfenis beneficiair is aanvaard, zijn de erfgenamen gezamenlijk verantwoordelijk voor de vereffening.
De executeur kan ook helpen bij het regelen van de uitvaart en het afhandelen van de nalatenschap, waarbij hij of zij de nalatenschap afwikkelt.
De executeur heeft bepaalde bevoegdheden die in het testament zijn opgenomen. Deze bevoegdheden kunnen variëren afhankelijk van de wensen van de overledene. Zo kan de executeur verantwoordelijk zijn voor het regelen van de uitvaart, het opzeggen van abonnementen en het maken van een gedetailleerde lijst van de inboedel. Daarnaast kan de executeur ook bepaalde financiële taken uitvoeren, zoals het beheren van het vermogen van de overledene en het betalen van eventuele schulden.
Het is cruciaal om zorgvuldig te overwegen wie de beste persoon is om als executeur te benoemen. Deze persoon moet in staat zijn om de specifieke taken en verantwoordelijkheden die in het testament zijn opgenomen, effectief uit te voeren. De executeur moet niet alleen betrouwbaar zijn, maar ook beschikken over de nodige vaardigheden om de nalatenschap op een correcte manier af te wikkelen.
De executeur kan een loon ontvangen voor zijn werkzaamheden. De hoogte van het loon is afhankelijk van de omvang en complexiteit van diens werkzaamheden als executeur. De executeur kan een wettelijke beloning ontvangen voor zijn werkzaamheden. Het loon van de executeur komt bij voldoening in rangorde vóór uitbetaling van legaten. De executeur kan ook helpen bij het regelen van de erfbelasting.
Hoewel de rol van executeur veel verantwoordelijkheden met zich meebrengt, zijn er ook nadelen aan verbonden. Een van de grootste uitdagingen is de verantwoordelijkheid voor de nalatenschap en de mogelijke aansprakelijkheid voor fouten. De executeur moet rekening en verantwoording afleggen aan de erfgenamen, wat soms kan leiden tot conflicten, vooral als er onenigheid is over de verdeling van de erfenis.
Daarnaast kan de executeur te maken krijgen met schuldeisers die gebruik willen maken van de vaak onduidelijke periode in de eerste weken na het overlijden. Dit kan extra druk en stress veroorzaken. Daarom is het belangrijk om een executeur aan te wijzen die goed vertrouwd is met de financiële situatie van de overledene en die in staat is om de taken uit te voeren die in het testament zijn opgenomen.
Het testament staat centraal bij de benoeming van een executeur. In het testament wordt de executeur aangewezen en krijgt deze de bevoegdheid om de nalatenschap af te wikkelen, oftewel de nalatenschap afwikkelt. Het testament bepaalt ook de specifieke taken en verantwoordelijkheden van de executeur, evenals de wijze waarop de nalatenschap moet worden afgewikkeld.
Het is van groot belang om een testament op te stellen dat duidelijk en specifiek is. Dit zorgt ervoor dat de executeur precies weet wat zijn taken zijn en wanneer deze moeten worden uitgevoerd. Een goed opgesteld testament helpt om misverstanden en conflicten te voorkomen en zorgt ervoor dat de wensen van de overledene op de juiste manier worden uitgevoerd.
Als executeur testamentair ben je verantwoordelijk voor het uitvoeren van de laatste wil van de overledene, zoals vastgelegd in het testament. Dit betekent dat je onder meer zorgt voor de uitvaart (indien gewenst), het beheren van de nalatenschap, het betalen van schulden en het verdelen van de bezittingen onder de erfgenamen. In sommige gevallen treedt de executeur ook op als vertegenwoordiger van de nalatenschap richting instanties zoals de Belastingdienst of banken.
De wettelijke vergoeding voor een executeur testamentair bedraagt 1% van het bruto vermogen van de nalatenschap, tenzij in het testament een andere beloning is opgenomen. Deze vergoeding dekt de werkzaamheden die gepaard gaan met het beheren en afwikkelen van de erfenis. Daarnaast mogen onkosten (zoals reiskosten of administratieve uitgaven) apart worden gedeclareerd, mits goed onderbouwd.
Een executeur is verplicht om de nalatenschap zorgvuldig te beheren en uiteindelijk te verdelen volgens het testament. De belangrijkste verplichtingen zijn:
De executeur moet altijd in het belang van de erfgenamen en de nalatenschap handelen, en mag geen persoonlijk voordeel nastreven.
De erfgenamen houden toezicht op de executeur testamentair. Zij hebben recht op inzage in de administratie en mogen vragen om uitleg of verantwoording. Indien erfgenamen vermoeden dat de executeur zijn taak niet naar behoren uitvoert, kunnen zij de kantonrechter verzoeken om het executeurschap te beëindigen. In het uiterste geval kan de executeur aansprakelijk worden gesteld voor gemaakte fouten of nalatigheden.
Het aanwijzen van een executeur in je testament is verstandig als je wilt dat de afwikkeling van je nalatenschap ordelijk, efficiënt en volgens jouw wensen verloopt. Dit is vooral aan te raden bij complexe nalatenschappen, een samengesteld gezin, onenigheid tussen erfgenamen of als je bijzondere wensen hebt over de uitvaart of verdeling van bezittingen. Een executeur kan veel administratieve en organisatorische lasten bij de erfgenamen wegnemen en voorkomt vaak onduidelijkheid of discussie achteraf.
Als erfgenaam is het belangrijk om te weten wat de rol en bevoegdheden van een executeur zijn. Een executeur beheert tijdelijk de nalatenschap, maar is verplicht verantwoording af te leggen en mag niet willekeurig beslissingen nemen. Vraag dus actief om inzage, blijf betrokken bij de afwikkeling en weet dat je bij misstanden juridische stappen kunt zetten. Wees ook alert op deadlines voor het aanvaarden of verwerpen van je erfdeel.
Wil je zeker weten dat de nalatenschap goed wordt geregeld of heb je vragen over de rol van een executeur in jouw situatie? Dan is het verstandig om juridisch of notarieel advies in te winnen voordat je een keuze maakt of actie onderneemt.
Coen is oprichter van Belastingscan en fiscalist met een passie voor technologie. Hij helpt particulieren, ondernemers en DGA’s om helder inzicht te krijgen in hun fiscale situatie.
