June 23, 2025
Ontdek praktische tips voor een succesvolle schenkingsovereenkomst en voorkom veelvoorkomende fouten. Lees nu ons artikel voor duidelijke richtlijnen!
Wil je geld schenken aan je kind, partner of een goed doel? Dan is het verstandig om dit vast te leggen in een officiële schenkingsovereenkomst. Een schenking moet altijd vrijwillig gebeuren, zonder enige dwang. Niet alleen voor de gemoedsrust, maar ook om fiscale risico’s en familieruzies te voorkomen.
In 2025 gelden er opnieuw vrijstellingen en regels voor schenkingen. In dit artikel ontdek je precies wat een schenkingsovereenkomst inhoudt, wanneer je het nodig hebt, hoe je het opstelt en welke fiscale gevolgen eraan verbonden zijn. Een belangrijk voordeel van een schenkingsovereenkomst is dat je kunt profiteren van fiscale voordelen en juridische zekerheid. Na het lezen van dit artikel weet je precies waar je op moet letten bij het opstellen van een schenkingsovereenkomst.
Of je nu een bedrag wilt schenken aan je kind voor een woning of jaarlijks een gift aan een goed doel doet — met de juiste overeenkomst sta je sterker.
Een schenkingsovereenkomst is een schriftelijke afspraak waarin je vastlegt dat je iets weggeeft aan iemand anders, zonder dat daar een tegenprestatie tegenover staat. Meestal gaat het om een geldbedrag, maar het kan ook gaan om spullen, aandelen of zelfs het kwijtschelden van een lening.
Zo’n overeenkomst zorgt voor duidelijkheid tussen jou en de ontvanger. Je legt vast hoeveel je schenkt, aan wie, wanneer, en onder welke voorwaarden. Je kunt de schenkingsovereenkomst aanpassen aan je eigen wensen en situatie, zodat deze aansluit bij de persoonlijke omstandigheden van zowel de schenker als de ontvanger. Zeker bij grotere bedragen of als het gaat om schenkingen tussen familieleden is het verstandig om dit zwart op wit te zetten.
Je bent wettelijk niet verplicht om een schenking schriftelijk vast te leggen. Of het verplicht is om een schenkingsovereenkomst op te stellen, is afhankelijk van de situatie en de relatie tussen de partijen. Maar er zijn situaties waarin een schenkingsovereenkomst sterk wordt aanbevolen of zelfs vereist:
Een schenkingsovereenkomst is dus vooral bedoeld om juridische en fiscale misverstanden te voorkomen. Het biedt houvast voor beide partijen — en is een krachtig hulpmiddel als er ooit iets misgaat.
Een mondelinge schenking is rechtsgeldig, maar in de praktijk kan het ontbreken van een schriftelijke overeenkomst voor veel problemen zorgen. Zeker als het om grote bedragen gaat, of als je wilt dat de schenking onder specifieke voorwaarden valt, is het verstandig om alles vast te leggen in een schenkingsovereenkomst. In sommige gevallen is bovendien toestemming van andere partijen vereist, bijvoorbeeld bij schenkingen aan minderjarigen of binnen samengestelde gezinnen; deze toestemming moet ook schriftelijk worden vastgelegd.
Hier zijn de belangrijkste redenen om een schenking schriftelijk vast te leggen:
Bij schenkingen boven de vrijgestelde bedragen moet de ontvanger aangifte doen en mogelijk schenkbelasting betalen. De Belastingdienst vraagt dan vaak om bewijs: wanneer is het bedrag overgemaakt, was het een schenking of een lening, en onder welke voorwaarden? Een schriftelijke overeenkomst voorkomt discussie of extra navraag. Het is verstandig om een kopie van het identiteitsbewijs van de schenker bij de schenkingsovereenkomst te voegen, zodat de authenticiteit eenvoudig kan worden aangetoond.
Schenk je bijvoorbeeld voor de aankoop van een huis, of wil je dat het bedrag bij een scheiding van je kind buiten de gemeenschap van goederen valt? Dan kun je die voorwaarden opnemen in de schenkingsovereenkomst. Een schenkingsovereenkomst is vaak nodig als je een schenking gebruikt voor de aankoop van een woning, omdat de bank dit meestal vereist bij een hypotheekaanvraag. Daarnaast kan een schenking ervoor zorgen dat je minder hoeft te lenen bij de bank. Zo voorkom je dat het geld uiteindelijk bij een ex-partner terechtkomt of anders wordt besteed dan je bedoelde.
Een goed vastgelegde schenking kan familieruzies voorkomen. Als er later discussie ontstaat over de herkomst van een bedrag — of over de vraag of het een schenking of een lening was — dan biedt de overeenkomst helderheid. Zeker in nalatenschapssituaties is dat van groot belang.
Let op: voor de vrijstelling bij schenkingen aan kinderen worden schenkingen door ouders samen opgeteld, ook als de ouders gescheiden zijn. De waarde van de schenkingen door beide ouders samen telt dus voor het gezamenlijke vrijstellingsbedrag.
Als de schenker kort na de schenking overlijdt (binnen 180 dagen), telt de schenking alsnog mee voor de erfbelasting. Dit geldt ook als de ouders gescheiden zijn; de regels voor erfbelasting bij schenkingen door gescheiden ouders zijn hetzelfde als bij samenwonende ouders. Door de schenking schriftelijk vast te leggen, kunnen de erfgenamen hier rekening mee houden en voorkom je verrassingen voor de Belastingdienst.
Kortom: een schriftelijke schenkingsovereenkomst is geen luxe, maar een noodzakelijke stap voor duidelijkheid, zekerheid en fiscale bescherming.
Een schenkingsovereenkomst hoeft geen dik juridisch document te zijn, maar bepaalde onderdelen zijn wel essentieel. Met een heldere en complete overeenkomst voorkom je later discussies — met de Belastingdienst of binnen de familie.
Let op: als je gebruik wilt maken van de eenmalige vrijstelling, moet je dit expliciet opnemen in de schenkingsovereenkomst.
Hieronder vind je de belangrijkste onderdelen:
Noteer de volledige namen, adressen, geboortedata en eventueel het BSN van zowel de schenker als de begiftigde. Bij grote schenkingen moeten ook de gegevens van een geregistreerd partner worden opgenomen. Dit voorkomt verwarring, zeker als er meerdere familieleden of kinderen betrokken zijn.
Omschrijf precies wat er wordt geschonken. Dat kan een geldbedrag zijn, maar ook een aandeel in een woning, effecten, kunst of iets anders van waarde. Vermeld bij een geldbedrag ook de bankrekening en de datum van overboeking.
Let op: bij een schenking aan een minderjarig kleinkind is toestemming van de ouders vereist, omdat het kleinkind zelf geen toestemming kan geven.
Bepaal of het om een onvoorwaardelijke schenking gaat, of dat er voorwaarden aan verbonden zijn, zoals:
Let op: bepaalde voorwaarden of clausules kunnen worden opgenomen, ongeacht de relatie tussen schenker en ontvanger.
Is het een eenmalige schenking of een jaarlijkse gift (bijvoorbeeld een periodieke schenking voor ANBI)? Noteer dan ook of er herhaling plaatsvindt en wat de duur van de overeenkomst is.
Zorg voor handtekeningen van beide partijen met datum. Bij grote bedragen of juridische complexiteit is het verstandig om ook een notaris of juridisch adviseur te betrekken.
Je kunt opnemen wie de schenkbelasting betaalt (schenker of ontvanger), of dat de schenking wordt meegeteld bij de erfenis (inbrengverplichting). Dit voorkomt misverstanden bij overlijden.
Tip: Gebruik een modelovereenkomst of laat een jurist meekijken bij grote of complexe schenkingen.
Een schenking is niet altijd zomaar ‘gratis geld’. Zeker bij grotere bedragen is het verstandig om voorwaarden vast te leggen in een schenkingsovereenkomst. Daarmee voorkom je vervelende situaties, zoals het verdampen van een schenking bij een scheiding, ruzie in de familie of onenigheid over de bestemming van het geld.
Hieronder de drie meest gebruikte voorwaarden:
De uitsluitingsclausule bepaalt dat het geschonken bedrag géén onderdeel wordt van de gemeenschap van goederen of het gezamenlijke vermogen bij een geregistreerd partnerschap. Dit betekent dat de schenking privévermogen blijft van de ontvanger — ook bij een relatiebreuk.
Zonder uitsluitingsclausule kan de helft van het geschonken bedrag verloren gaan bij een scheiding. Bij schenkingen aan kinderen is het dus verstandig om deze clausule standaard op te nemen.
Met een herroepingsclausule kun je als schenker vastleggen dat de schenking onder bepaalde omstandigheden kan worden teruggevraagd. Bijvoorbeeld als:
Let op: een herroepingsclausule moet duidelijk en concreet zijn. Anders is deze juridisch niet houdbaar.
Schenk je geld voor een specifiek doel, zoals een verbouwing, studie of woning? Dan kun je met een bestemmingsclausule bepalen dat het bedrag alleen daarvoor mag worden gebruikt. Hiermee houd je controle en voorkom je dat het geld opgaat aan iets anders.
Een bestemmingsclausule is juridisch niet altijd afdwingbaar, maar het helpt wel bij de onderlinge afspraken en verwachtingen.
Conclusie: het opnemen van voorwaarden geeft jou als schenker meer zekerheid en de ontvanger meer duidelijkheid. Bespreek deze clausules altijd vooraf en leg ze schriftelijk vast.
Een schenkingsovereenkomst is niet in alle gevallen verplicht, maar in sommige situaties is het sterk aan te raden – of zelfs noodzakelijk. Dit hangt af van het doel van de schenking, de waarde ervan, en of je voorwaarden wilt verbinden aan het bedrag.
Hier zijn de belangrijkste situaties waarin een schenkingsovereenkomst verplicht of verstandig is:
Als je een schenking doet onder een ontbindende voorwaarde, met een herroepingsclausule of als je schenkt op papier (schuldigerkenning), dan moet de schenking schriftelijk worden vastgelegd — en soms via een notaris. Dit geldt bijvoorbeeld bij:
Wil je gebruikmaken van een eenmalig verhoogde schenkingsvrijstelling (bijvoorbeeld voor de eigen woning)? Dan moet je vaak kunnen aantonen dat de schenking is gedaan en dat het aan de juiste voorwaarden voldoet.
Een schriftelijke schenkingsovereenkomst is dan belangrijk om:
Zodra je een uitsluitingsclausule, herroepingsclausule of bestemmingsclausule wilt opnemen, moet dit schriftelijk. Alleen zo kunnen de afspraken juridisch worden vastgelegd en zijn ze afdwingbaar.
Als je een aanzienlijk bedrag schenkt — bijvoorbeeld aan meerdere kinderen of als voorschot op een erfenis — voorkom je onduidelijkheid en familieruzies door dit zwart op wit vast te leggen. Zo kunnen erfgenamen later aantonen dat er al een schenking is gedaan en dat dit eventueel in mindering moet worden gebracht op het erfdeel.
Een papieren schenking is een schenking op basis van een schulderkenning. De schenker erkent een geldbedrag schuldig te zijn aan de ontvanger, maar betaalt dit bedrag (nog) niet uit. In plaats daarvan wordt dit vastgelegd als een schuld op papier.
De ontvanger krijgt dus niet meteen het geld, maar wel een vordering die na overlijden opeisbaar wordt. De schenker houdt het vermogen tot overlijden in bezit, maar het bedrag valt dan niet meer volledig in de erfenis. Zo bespaar je erfbelasting.
Een papieren schenking werkt alleen als deze voldoet aan een aantal fiscale voorwaarden:
De jaarlijkse rentebetalingen kunnen oplopen, en er moet voldoende liquiditeit zijn om die rente daadwerkelijk te kunnen betalen.
Schenken kan fiscaal aantrekkelijk zijn, maar alleen als je het goed aanpakt. Hieronder vind je de meest voorkomende fouten bij het doen van een schenking — fouten die je mogelijk duur komen te staan.
Veel mensen denken dat een mondelinge schenking voldoende is, of regelen alles pas op het laatste moment. Maar bij een overlijden wordt een schenking alleen erkend als die op tijd én correct is vastgelegd. Zeker bij een schenking op papier is een notariële akte verplicht. Zonder akte geen belastingvoordeel.
Als er bij overlijden geen schriftelijk bewijs is van de schenking — zoals een akte, betalingsbewijs of bevestigingsbrief — dan wordt het bedrag alsnog tot de erfenis gerekend. Met als gevolg: erfbelasting over een bedrag dat je eigenlijk al had willen overdragen.
Ook bij gebruik van vrijstellingen is het belangrijk om het bewijs goed te bewaren. Denk aan een bankafschrift, schenkingsakte of bevestiging van ontvangst door de Belastingdienst.
Er zijn elk jaar fiscale vrijstellingen voor schenkingen aan kinderen, kleinkinderen en anderen. Als je die niet benut, laat je mogelijk belastingvoordeel liggen. Voor 2025 geldt bijvoorbeeld een jaarlijkse vrijstelling van € 6.633 voor een schenking aan een kind. Die moet je dan wel vóór 31 december overmaken én eventueel melden bij de Belastingdienst.
Een veelgemaakte fout is dat mensen meerdere jaren niets schenken, terwijl ze elk jaar belastingvrij iets hadden kunnen overdragen. Door jaarlijks te schenken, kun je op de lange termijn veel belasting besparen.
Voor schenkingen die uitkomen boven de jaarlijkse vrijstelling, moet je altijd aangifte schenkbelasting doen. Dit geldt ook als je uiteindelijk niets hoeft te betalen — bijvoorbeeld omdat er nog ruimte is binnen de eenmalige verhoogde vrijstelling. De Belastingdienst wil wel officieel op de hoogte zijn van het bedrag en de voorwaarden van de schenking.
Let op: schenkingen aan goede doelen kunnen ook invloed hebben op je aangifte inkomstenbelasting, omdat je in sommige gevallen recht hebt op belastingvoordeel bij het doen van een gift.
Je kunt de aangifte digitaal indienen via Mijn Belastingdienst. Zorg dat je alle relevante informatie bij de hand hebt: het bedrag van de schenking, de datum, de gegevens van de schenker en eventuele voorwaarden.
Komt de schenking boven de vrijstelling uit? Dan is de ontvanger verplicht om schenkbelasting te betalen. De hoogte van deze belasting hangt af van twee factoren:
Zo betaal je als kind van een ouder 10% tot 20% belasting over het meerdere boven de vrijstelling. Voor niet-familieleden ligt het tarief hoger, namelijk tussen de 30% en 40%.
Let op: de betaling moet plaatsvinden binnen twee maanden na ontvangst van de belastingaanslag. Te laat betalen kan leiden tot rente of zelfs boetes.
Bij het vastleggen van een schenking kom je een aantal kernbegrippen tegen. Hieronder lichten we twee veelvoorkomende vormen toe: de periodieke gift en het belastingvrij schenken.
Een periodieke gift is een schenking aan een goed doel die je minstens vijf jaar achter elkaar doet. Het gaat dan om een vast bedrag per jaar aan een organisatie die door de Belastingdienst is erkend als ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling).
Deze vorm van schenken is aantrekkelijk omdat de volledige gift aftrekbaar is van je inkomen voor de inkomstenbelasting — zonder drempelbedrag. De voorwaarde is wél dat je de gift schriftelijk vastlegt, bijvoorbeeld via een formulier van de Belastingdienst of een notariële akte.
Belastingvrij schenken kan onder de standaard jaarlijkse vrijstelling of een eenmalig verhoogde vrijstelling. Ouders mogen jaarlijks belastingvrij een bedrag schenken aan hun kinderen, en soms is er extra ruimte — bijvoorbeeld bij een schenking voor de aankoop van een eigen woning (de zogeheten ‘jubelton’, die overigens sinds 2024 is afgeschaft, maar in aangepaste vorm nog kan gelden).
De exacte vrijstellingsbedragen wijzigen jaarlijks. Controleer dus altijd de actuele cijfers op de website van de Belastingdienst om te weten waar je aan toe bent.
Een schenking aan een goed doel kan fiscaal aantrekkelijk zijn, mits je voldoet aan bepaalde voorwaarden. Niet elke organisatie komt namelijk in aanmerking voor belastingvrije of aftrekbare giften.
Om van belastingvoordeel te profiteren, moet het goede doel door de Belastingdienst zijn aangewezen als een ANBI — een Algemeen Nut Beogende Instelling. Alleen dan is een gift aftrekbaar van je inkomstenbelasting (bij periodieke giften) of vrijgesteld van schenkbelasting.
Voordat je een schenking doet, is het verstandig om:
Niet altijd. Alleen als de schenking boven de vrijgestelde bedragen uitkomt, moet je aangifte doen via Mijn Belastingdienst. Ook als je geen belasting hoeft te betalen, is melden vaak verplicht.
Ja, dat kan. Je kunt bijvoorbeeld een schenking doen met een terugvorderingsvoorbehoud (bijvoorbeeld bij echtscheiding) of onder uitsluiting van gemeenschap van goederen. Voorwaarde is wel dat deze afspraken goed zijn vastgelegd.
Met een uitsluitingsclausule bepaal je dat de schenking privévermogen blijft van de ontvanger, ook bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap. Dit voorkomt dat de schenking bij een scheiding gedeeld moet worden.
Een schenking is meer dan een financieel gebaar — het is een juridische handeling met fiscale gevolgen. Door je schenking schriftelijk vast te leggen en waar nodig aangifte te doen, voorkom je discussie, belastingschade of juridische onzekerheid bij overlijden.
Wil je een schenking correct regelen? Gebruik dan een modelovereenkomst voor schenking of raadpleeg een notaris of fiscalist. Heb je een schenking gedaan die je wilt vastleggen? Binnenkort vind je hier op Belastingscan.nl ook een gratis sjabloon voor een schenkingsovereenkomst. Zo schenk je met zekerheid en voorkom je misverstanden.
Coen is oprichter van Belastingscan en fiscalist met een passie voor technologie. Hij helpt particulieren, ondernemers en DGA’s om helder inzicht te krijgen in hun fiscale situatie.
